CHARLES BUKOWSKI ( 1920 - 1994 )

Khi lên mười, cậu Charles sớm có cơ hội hiếm hoi để thấy mình có thể là nhà văn: thầy giáo yêu cầu cậu viết một bài luận để đọc trước cả lớp ( như một hình phạt vì hôm trước không đi dự buổi viếng thăm của tổng thống Hoover do bị cha cấm ) cậu đã bịa ra câu chuyện với đầy đủ chi tiết một sự kiện cậu không hề dự.

Người cha mất việc làm vì tình hình khủng hoảng kinh tế. Trong thời gian này cậu sớm làm quen với rượu khi được bạn mời về nhà và được tha hồ nhấm nháp vì nhà bạn sẵn có cả hầm rượu. Bi kịch cha con lên đến đỉnh điểm vào năm cậu 16 tuổi: hôm đó cậu uống rượu say về nhà và bị cha mắng chửi. Lần đầu tiên cậu phản ứng đánh lại: cả hai lao vào nhau đánh đấm trước mắt bà mẹ bất lực đứng nhìn. Sức trẻ chiến thắng, cậu hạ gục cha, quyết định rời khỏi nhà và rời ông bố tội nghiệp.

Sau bậc trung học, Bukowski theo các khoá học văn học và báo chí tại trường Cao đẳng Thành phố Los Angeles. Ông mơ ước trở thành nhà văn, sống ở khách sạn hay nhà trọ gần quán rượu, và bắt đầu làm nhiều công việc nhỏ khác nhau: người gác cổng, nhân viên trạm xăng, người rửa bát, nhân viên giao nhận hàng hoá, thủ kho, nhà thầu, tài xế xe tải, nhân viên bưu điện, giữ xe, có lúc còn làm ở lò mổ.

Bukowski bắt đầu viết, khởi đầu là phác thảo những tiểu thuyết có khuynh hướng tự truyện đầy rẫy chuyện nghèo đói, đi hoang, việc làm tủi nhục, đàn bà, nghiện ngập. Những thứ này ông cố làm để thay thế các truyện ngắn ông viết đăng báo nhưng đều thất bại. Ông tìm đến thư viện thành phố và đọc ngấu nghiến các tác phẩm của Ernest Hemingway, Louis Ferdinand Céline, Albert Camus và các tác giả Nga, nhất là Dostoïevski ).

Năm 26 tuổi, ông gặp Jane Cooney Baker trong một quán rượu. Người phụ nữ hơn ông mười tuổi này nghiện rượu và sống phóng đãng lâu nay. Hai người sống chung với nhau trong mười năm rồi chia tay. Tham vọng viết lách của Bukowski không có gì sáng sủa tuy có đăng được ít bài trên báo. Ông làm quen với cô Barbara Frye, trưởng ban biên tập giàu có, sống chung hai năm rồi bỏ nhau. Ông về lại Los Angeles. Năm 1958, cha ông qua đời, vài năm sau mẹ ông cũng mất. Ông thừa kế căn nhà và sớm bán ngay. Ông trở lại làm nhân viên bưu điện, một công việc ông không thích lắm. Định mệnh xui khiến ông gặp gỡ John Martin, người rất thích thơ ông nên đã thành lập nhà xuất bản Black Sparrow Press. Martin đề nghị ông nghỉ việc ở bưu điện và dành toàn bộ sức lực cho sự sáng tạo. Nhà xuất bản sẽ trả cho ông 100 đô la mỗi tháng trong suốt cuộc đời còn lại dù ông có viết gì hay không. Bukowski đồng ý.

Ông tiếp tục viết rồi dần dần được biết đến, được tham gia các sinh hoạt các nhà văn, nhà xuất bản.

Năm 1969, tác phẩm mới ra đời ( Nhật ký một ông già dơ bẩn) do một nhà xuất bản lớn. Cuốn này tập hợp những bài đã đăng trong chuyên mục các báo địa phương, phát hành tới 20 000 bản, là một thành công bất ngờ.

Năm 1976, ông gặp Linda Lee kém ông 25 tuổi, chủ một tiệm ăn và quyết định cưới nàng. Có thể đây là bước ngoặt trong đời sống tình cảm của mình, ông viết cuốn Phụ nữ, tiểu thuyết tự truyện đồ sộ trong đó ông kể lại những cuộc phiêu lưu tình ái với phụ nữ, được xuất bản năm 1977. Khoảng năm 60 tuổi, ông về ở hẳn tại San Francisco, mỗi ngày viết vài bài thơ. Ông sống nhờ nhuận bút và nhờ thù lao những buổi đọc thơ. Tiếng tăm của Bukowski bắt đầu lan đến Đức và nhất là Pháp.

Sau nhiều năm sống chung, ông chính thức kết hôn với Linda Lee năm 1985, in những tác phẩm truyện và thơ cuối cùng, và qua đời năm 1994 vì bệnh bạch cầu.

Năm 2008, căn nhà của ông được thành phố Los Angeles xếp loại " di tích lịch sử " sau đó trở thành viện bảo tàng.

Cuộc đời đầy tai tiếng của một người thường được nhắc tới như một kẻ bê tha, nghiện rượu, sống chung rồi chia tay nhiều phụ nữ như là thay áo lại là cuộc đời của một nhà văn nhà thơ với di sản để lại gồm ( theo thống kê trên trang web của chính ông ) : 4848 bài thơ, 560 truyện ngắn, 5250 công trình đủ loại in trong 133 cuốn sách, 2950 công trình in trong 1413 tạp chí, 1583 bài thơ dạng bản thảo, 264 bản thảo thư tín. Ông còn đọc thơ của chính mình và ghi âm qua băng đĩa. Năm 1972, Ông đã từng đọc thơ trong một thính phòng tại San Francisco. Sáu năm sau ông được mời sang Đức đọc tại Hamburg, rồi cả Canada nữa.

Tác phẩm của Bukowski còn được phổ biến qua âm nhạc và phim ảnh.

Ông đã tự tổng kết đời mình bằng cách cho ghi ở bia mộ hai chữ “ Đừng cố!” ( Don’t try ) và hình ảnh một võ sĩ vẽ ở khoảng trống giữa ngày sinh và ngày mất. Đừng cố là triết lý của ông về cuộc đời như ông từng giải thích. Có người hỏi tôi, ông viết thế nào, ông sáng tạo thế nào. Và tôi nói, đừng cố, quan trọng lắm đó, đừng cố làm gì, dù để giàu sang, để sáng tạo hay bất tử. Nếu không có gì xảy ra, hãy đợi đi. Cứ như hình ảnh con bọ trên tường. Nếu bạn tới gần, bạn sẽ chộp được nó, đè bẹp để giết nó. Còn nếu bạn thích vẻ bên ngoài của nó thì cứ coi nó như bạn. Ông trở lại ý này trong nhiều bài thơ của mình.

…

Nếu nó không nổi bật lên từ bạn
bất chấp mọi thứ
đừng cố làm
Nếu nó không tự đến từ trong
tim từ óc từ miệng
và gan ruột của bạn
đừng cố làm.
Nếu bạn phải ngồi hàng giờ
trước màn hình máy vi tính
hoặc cong người qua
máy đánh chữ
tìm kiếm ngôn từ
đừng cố làm.
Nếu bạn làm vì tiền tài
hay danh vọng
đừng cố làm
Nếu bạn làm vì muốn có
đàn bà trên giường
đừng cố làm
Nếu bạn phải ngồi đấy
viết đi viết lại mãi
đừng cố làm
Nếu chỉ nghĩ đến nó thôi đã thấy khó rồi
đừng cố làm…

Bài viết này chỉ gợi lên vài khía cạnh nhỏ của một người được mệnh danh là " nhàthơ vinh danh khu ổ chuột " qua 30 bài thơ với nhiều chủ đề khác nhau.

****

1. LỜI KHUYÊN CHÂN TÌNH CHO NHIỀU BẠN TRẺ.

Hãy đi Tây Tạng
Cỡi lạc đà
Đọc Thánh kinh
Nhuộm xanh đôi giày
Để râu mọc rậm
Xếp thuyền giấy đi quanh thế giới
Mua dài hạn tờ " Bưu điện Chiều thứ bảy "
Nhai với hàm bên trái thôi
Cưới một phụ nữ thọt chân và cạo mặt với dao cạo thẳng.
Hãy chải răng với dầu nhớt
Ngủ suốt ngày và đêm thì leo cây
Làm tu sĩ và uống chì và bia
Xối nước lên đầu và chơi vĩ cầm
Múa bụng trước những cây nến hồng
Giết con chó đi
Tranh cử chức thị trưởng
Sống trong thùng tròn
Hãy lấy rìu bổ vào đầu
Hãy trồng hoa dưới cơn mưa.
Nhưng nhớ đừng làm thơ!

2. THƠ VIẾT CHO SINH NHẬT THỨ 43.

Kết thúc một mình
trong ngôi mộ của căn phòng
không có thuốc lá
rượu cũng không
chỉ một bóng đèn
cái bụng phệ
cái bóng đèn
nhưng bằng lòng đã có
căn phòng này.
… Sáng mai
họ đến cả rồi
lo kiếm sống
thẩm phán, thợ mộc,
thợ ống nước, bác sĩ,
trẻ bán báo, cảnh sát,
thợ hớt tóc, rửa xe,
nha sĩ, người bán hoa,
bồi bàn, đầu bếp,
và tài xế tắc xi.
Và anh quay đầu lại
về phía bên trái
để cho mặt trời
chiếu trên lưng
và khuất tầm mắt.

3. KHÔNG PHẢI NHỮNG NGƯỜI TỪNG SỐNG NƠI ĐÂY.

Nhưng những người đã chết nơi này
Và không phải khi nào
và ra làm sao
Không phải những người nổi tiếng
nhưng những người vĩ đại chết vô danh
Không phải
là lịch sử
những quốc gia
Mà là cuộc sống những con người
Ngụ ngôn là giấc mộng
không phải lời dối trá
và
sự thật đổi thay
như
con người thay đổi
và khi sự thật bền vững
con người
sẽ
chết đi
và
côn trùng
và lửa và
lũ lụt
sẽ trở thành sự thật.
 

4. THIẾU PHỤ XINH ĐẸP

Chúng ta tụ họp ở đây hôm nay
để chôn cất nàng trong
bài thơ này.
Nàng đã không lấy một người nghiện ngập thất nghiệp
từng đánh đập nàng hàng đêm.
Mấy đứa con nàng sẽ không bao giờ mặc
những chiếc sơ mi dính đầy nước dãi
hay những chiếc váy sờn rách.
Thiếu phụ xinh đẹp
giản dị
lặng lẽ
qua đời.
Mong sao nàng sẽ được chôn cất
chỉ với lớp bụi
của bài thơ này.
Với thi thể nàng
và đồ nữ trang
những chiếc lược và
những bài thơ.
Với đôi mắt xanh mét
và
ông chồng
tươi cười
giàu có
kinh hãi.
 

5. CHÚT BĂNG GIÁ CHO CHIM ĐẠI BÀNG

Tôi vẫn còn nhớ những con ngựa
dưới ánh trăng
Tôi nhớ đã cho chúng ăn
đường
những viên đường hình chữ nhật màu trắng
trông giống những cục băng
và có đầu giống
như chim đại bàng
đầu hói có thể cắn
nhưng chúng không làm.
Những con ngựa còn thật hơn
cha tôi
Thật hơn cả Thượng đế
lẽ ra chúng có thể dẫm bẹp tôi
dưới chân nhưng chúng không làm.
Tôi sắp lên năm
nhưng tôi không hề quên
Trời ơi chúng thật cứng và ngon
Những chiếc lưỡi đỏ đang nhỏ dãi
bên ngoài linh hồn.
 

6. NGUYÊN NHÂN VÀ HẬU QUẢ

Những người tốt nhất thường chết bởi chính tay mình
chỉ để ra đi
Và những người để lại phía sau
không bao giờ hiểu được
tại sao không ai
muốn
rời bỏ
họ.
 

7. Ồ VÂNG.

Có những điều tệ hại hơn
cứ mãi một mình
nhưng có khi mất cả thập niên
để nhận ra điều đó
và rất lắm khi
lúc bạn biết thế
đã trễ lắm rồi
và không có gì tệ hại
hơn là
trễ lắm rồi.
 

8. LINH HỒN NHỮNG CON VẬT ĐÃ CHẾT.

Sau giờ làm ở lò sát sinh
Có một quán nhậu ở góc đường
Và tôi ngồi đấy
ngắm mặt trời lặn
qua cửa sổ
các cửa sổ nhìn xuống bãi đất trống
đầy cỏ khô mọc cao.
Tôi không bao giờ tắm vòi hoa sen với người khác
ở lò mổ
sau giờ làm việc
vì thế tôi bốc mùi mồ hôi và
máu
mùi mồ hôi có giảm bớt sau
một lúc
thế nhưng mùi máu lại tỏa ra
và có vẻ trầm trọng hơn.
Tôi hút thuốc và uống bia
cho đến lúc thấy thoải mái
để lên xe buýt
với linh hồn những con vật đó
đã chết bên cạnh
tôi
đầu hơi quay về phía
tôi
Mấy người đàn bà đứng dậy tránh xa
tôi.
Khi tôi xuống
xe buýt
tôi chỉ còn một khối nhà
và một cầu thang để tới
nhà tôi
nơi tôi sẽ bật radio
châm điếu thuốc
nơi không ai ngó ngàng
đến tôi.
 

9. THƠ MUỘN BAN ĐÊM

Họ nói rằng
Không có gì bỏ phí
Chỉ là thứ đó
hoặc
hết thảy.
 

10. BÀI THƠ LÀ MỘT THÀNH PHỐ

Bài thơ là một thành phố với đường sá và cống rãnh
đầy thánh nhân, anh hùng, hành khất và người điên
đầy cả điều tầm thường và say khướt
đầy cả mưa gió, sấm sét và những thời kỳ
hạn hán, một bài thơ là một thành phố thời chiến.
Bài thơ là một thành phố chất vấn đồng hồ
Bài thơ là một thành phố đang bốc cháy
Bài thơ là một thành phố cầm vũ khí
có những tiệm hớt tóc đầy những người say rượu yếm thế
Bài thơ là một thành phố nơi Thượng đế khỏa thân cỡi xe
qua những con đường như Phu nhân Godiva (*),
nơi chó sủa ban đêm và chạy theo
sau những lá cờ, bài thơ là một thành phố của thi sĩ
phần lớn đều giống nhau
ganh tỵ và cay đắng
Bài thơ là một thành phố bây giờ
50 dặm cách nơi không người ở
lúc 9 giờ 09 sáng
rượu và thuốc lá
không có cảnh sát, không có tình nhân đi lại ngoài đường
bài thơ này, thành phố này, đang đóng cửa
bị chặn lại và hầu như vắng người
ảm đạm không tiếng khóc, già cỗi không thương hại,
những ngọn núi đá hoa cương
đại dương giống như ngọn lửa màu hoa oải hương
một mặt trăng thiếu sự vĩ đại
tiếng nhạc nhỏ những ô cửa kính bị vỡ.
Bài thơ là một thành phố, bài thơ là một quốc gia,
Bài thơ là thế giới.
Và giờ này tôi lộng kiếng tất cả những thứ này
để một biên tập viên chăm chú săm soi
đêm thì ở nơi khác
và các bà buồn tẻ uể oải xếp hàng
những con chó theo nhau ra cửa sông
những tiếng kèn báo hiệu lúc hành hình
khi những người nhỏ nhoi huênh hoang về những điều
họ không làm được.

(*) Lady Godiva : Công nương xứ Mercia (980- 1067) là một nữ bá tước đã khoả thân cỡi ngựa đi một vòng quanh thành phố Coventry để yêu cầu giảm thuế cho dân chúng.

11. MỘT MÌNH VỚI MỌI NGƯỜI.

Thịt bọc lấy xương
Rồi người ta bỏ trí óc
vào trong đó và
đôi khi có cả tâm hồn
và phụ nữ đập vỡ
những chiếc lọ ném vào tường
và đàn ông uống
quá chén
và không ai tìm ra
một điều
nhưng vẫn cứ
kiếm tìm
bò ra bò vào
những chiếc giường
với xác thịt
bọc lấy xương
thịt cố tìm
thứ gì khác
hơn là thịt.
Điều đó chẳng
có ích gì
chúng ta đều là tù nhân
của một số phận lạ kỳ.
Những bãi rác vun đầy
Những nơi đổ rác ngập đầy
Những trại tâm thần tràn đầy
Những bệnh viện chất đầy
Những nghĩa trang chôn đầy
Không có gì khác
chất đầy.
 

12. NGHỆ THUẬT.

Khi
tinh thần
xoá nhoà
Hình
thức
hiện ra.

13. ĐỊA NGỤC LÀ MỘT NƠI HIU QUẠNH

Ông 65, vợ ông 66, và bị
bệnh Alzheimer.
Ông bị ung thư
miệng
đã có
giải phẫu, xạ trị
những cách điều trị
làm mục
xương hàm
người ta đã phải
làm hàm giả.
Mỗi ngày ông lót cho vợ
những chiếc tã cao su
như là
làm cho trẻ con
Không thể nào lái xe
trong tình trạng đó
ông phải đi taxi
đến nơi
chữa bệnh
Nói năng quá khó
ông phải chỉ đường
bằng cách viết ra giấy.
Lần khám cuối cùng
họ nói với ông
sẽ có một
cuộc giải phẫu mới: một chút ở
má
bên trái, và một chút ở
lưỡi.
Khi ông về nhà
ông lại thay tã
cho vợ
bỏ thịt đông lạnh
vào lò, và đọc
báo buổi chiều
rồi đi vào phòng
lấy ra
khẩu súng, đưa lên
thái dương, và bóp cò.
Bà ngã người ra
bên trái, ông ngồi trên
ghế dài
đút súng vào
miệng, và
bóp cò.
Tiếng súng nổ đánh thức
hàng xóm.
Lát sau
thịt đông lạnh đã
nấu xong.
Có người đến, đẩy
cửa vào
và thấy.
Sau đó
cảnh sát đến
và tiến hành
thủ tục, và phát hiện
mọi thứ:
một tài khoản tiết kiệm
đã đóng, và
một chi phiếu với
số dư
1,14 đồng.
Tự sát, họ
kết luận.
Ba tuần sau
có hai
người thuê nhà mới
một kỹ sư tin học
tên là
Ross
và cô vợ
Anatana
đang học
vũ ballet.
Họ trông giống như
một cặp
với triển vọng
rất đẹp.

14. CHIM XANH

Trong tim tôi có con chim xanh
muốn bay ra ngoài
nhưng tôi là người cứng rắn
tôi nói, ở đó đi, ta không muốn
có ai đó
nhìn thấy mi.
Trong tim tôi có con chim xanh
muốn bay ra ngoài
nhưng tôi đổ rượu lên người nó và hít
khói thuốc lá
và gái điếm và người phục vụ quầy rượu
và người bán tạp hoá
không hề biết
nó đang ở đó.
Trong tim tôi có con chim xanh
muốn bay ra ngoài
nhưng tôi là người cứng rắn,
tôi bảo nó
ở dưới thấp đi,
mi muốn quấy rầy ta
phá hỏng tác phẩm của ta
làm mất giá việc ta bán sách
bên châu Âu?
Trong tim tôi có con chim xanh
muốn bay ra ngoài
nhưng tôi khôn ngoan, tôi chỉ cho nó ra
thỉnh thoảng vào ban đêm
khi mọi người đang ngủ.
Tôi nói, ta biết mi đang ở đó
Vậy đừng có buồn làm chi.
Rồi tôi đưa nó vào lại
nhưng nó hót chút đỉnh
khi vào trong, tôi chưa để
nó chết
và tôi với nó cùng ngủ
như thể
có một thỏa ước kín đáo
nhưng thật khá dễ chịu
khiến một người
lại khóc, nhưng tôi thì
không khóc, còn
bạn thì sao?
 

15. ÔNG CÓ UỐNG KHÔNG?

Rửa sạch, trên bờ, cuốn sổ tay vàng cũ
nổi bật
Tôi viết từ trên giường
như đã từng làm
năm ngoái
sẽ đến khám bác sĩ
ngày thứ hai
" Vâng, thưa bác sĩ, chân yếu, chóng mặt, đầu
đau và lưng
nhức."
" Ông có uống không?" ông ấy sẽ hỏi
" Có tập thể dục, có uống
vitamin không?"
Tôi nghĩ tôi chỉ mỏi mệt
với cuộc sống, những triệu chứng như cũ mà
thay đổi bất thường
ngay cả ở trường đua
tôi nhìn ngựa chạy qua
và có vẻ như
vô nghĩa
Tôi bỏ đi sớm sau khi mua vé
cho những cuộc đua tiếp đó
" Ông đi sao?" nhân viên khách sạn
hỏi
" Vâng, chán lắm "
Tôi bảo.
" Nếu đằng kia ông lại chán, anh ta nói, hãy
trở lại chỗ chúng tôi.!"
Vậy là tôi lại ở đây
tựa đầu lên chiếc gối
lần nữa
như một ông già
như một nhà văn già
với cuốn sổ
màu vàng
có cái gì đó
đang bước đi
trên sàn
về phía
tôi
ồ chỉ là
con mèo
lần
này.
 

16. KHI TÔI ĐANG HẤP HỐI

Có một thời người ta lún sâu
vào chính mình, và có một thời
mà đúng là dễ hơn
ngây thơ hơn để chết
như những máy bay ném bom
xuống Santa Monica
và tôi lại thấy mình
nằm dài trên cát,
Chính tôi thời hai mươi tuổi
Đang đọc Faulkner
mà tôi thích cái tên
mơ hồ được khích lệ
bởi thứ gì đó
không phải là tôi.
Tôi gấp sách lại
và cảm thấy
đau vì biển
vì trời
xanh xanh xanh
với những đốm trắng
hỗn độn hết trong cái bẫy
và muốn thoát ra
khi vẫn biết
tôi bị kẹt ở đó
như những con bọ trong cát
mà tôi dẫm bẹp
Và ông Faulkner
nằm liệt ra
nóng bỏng bất tử
với những ngón chân của tôi
Và tất cả những gì đang nghiêng
Và không hẳn là
Thực.
 

17. HOÁ THÂN

Một bạn gái đã đến
làm giường lại cho tôi
con rửa và đánh bóng sàn nhà bếp,
cọ rửa tường nhà
hút bụi
lau sạch nhà vệ sinh
và bồn tắm
cọ rửa sàn nhà tắm
cắt móng chân cho tôi
và cắt tóc
và
cũng ngày hôm đó
Thợ ống nước đến sửa vòi nước nhà bếp
và nhà vệ sinh
rồi thợ ga đến sửa lò sưởi
và thợ điện đến sửa điện thoại
bây giờ đây tôi ở trong thế giới hoàn hảo
mọi thứ yên tĩnh
Tôi đã chia tay ba người bạn gái.
Trước tôi thoải mái hơn khi mọi thứ
còn lộn xộn
Phải mất nhiều tháng để trở lại bình thường
Thậm chí không có cả con gián để trao đổi
Tôi đã đánh mất nhịp điệu
Tôi không ngủ được
Tôi ăn không vô
Người ta đã lấy mất
Rác rưởi của tôi.
 

18. CON CHIM NHẠI

Chim nhại đã đi theo con mèo
suốt mùa hè
nó đã nhại nhại nhại
khiêu khích, tin ở việc mình làm.
Con mèo trườn xuống dưới những ghế bành ở hiên nhà,
đuôi dựng lên
ném vào chim nhại những câu giận dữ
mà tôi không hiểu được.
Hôm qua con mèo đi chậm rãi ngược lên lối vào nhà
miệng ngậm chim nhại còn sống
cánh xoè ra, đôi cánh đẹp xoè ra và lắc lư
lông rụng ra như chân phụ nữ
Và con chim không còn nhại nữa
nó van nài, cầu khẩn
nhưng con mèo
cứ bước đi như hằng thế kỷ nay
chẳng thèm lắng nghe.
Tôi thấy con mèo trượt dưới chiếc xe màu vàng
với con chim
đem đi thương lượng ở nơi khác.
Mùa hè đã qua.
 

19. MẤT NGỦ

Bạn có bao giờ ở trong căn phòng
bên trên 32 người đang ngủ
ở những tầng phía dưới
một mình bạn không ngủ
đang lắng nghe tiếng động cơ
tiếng còi liên hồi
nghĩ đến những nhân ngư
nghĩ đến Sagovia
đang luyện tập năm tiếng mỗi ngày
hay đến những bia mộ
chẳng cần luyện tập
chân bạn cuộn tròn trong những chiếc khăn trải giường
và bạn nhìn thấy một bàn tay
có thể là tay của một
ông lão 80, và bạn
đang ở bên trên 32 người đang ngủ
và bạn biết là phần lớn trong số đó
sẽ thức dậy
sẽ ngáp, sẽ ăn, sẽ đổ rác
có lẽ sẽ đại tiện
nhưng giờ đây họ thuộc về bạn
họ đang cỡi nhân ngư
thổi những hơi nóng bỏng của tiếng bạn ca
hoặc hít thở những loài nấm
sọ phẳng như quan tài
những tình nhân đều chia tay
còn bạn thức dậy, châm điếu thuốc
Tất nhiên,
vẫn còn sống.
 

20. VẬY LÀ BẠN MUỐN THÀNH NHÀ VĂN

Nếu nó không nổi bật lên từ bạn
bất chấp mọi thứ
đừng cố làm
Nếu nó không tự đến từ trong
tim từ óc từ miệng
và gan ruột của bạn
đừng cố làm.
Nếu bạn phải ngồi hàng giờ
trước màn hình máy vi tính
hoặc cong người qua
máy đánh chữ
tìm kiếm ngôn từ
đừng cố làm.
Nếu bạn làm vì tiền tài
hay danh vọng
đừng cố làm
Nếu bạn làm vì muốn có
đàn bà trên giường
đừng cố làm
Nếu bạn phải ngồi đấy
viết đi viết lại mãi
đừng cố làm
Nếu chỉ nghĩ đến nó thôi đã thấy khó rồi
đừng cố làm
Nếu bạn muốn viết như ai
khác
hãy quên nó đi
Nếu bạn phải chờ để nó bật lên
từ nơi bạn
rồi kiên nhẫn chờ đợi
nếu nó không bao giờ bật lên
hãy làm việc khác đi.
Nếu bạn trước hết phải đọc cho vợ
hay bạn gái hay bạn trai
hay cha mẹ hay không ai hết
bạn chưa sẵn sàng.
Đừng làm như nhiều nhà văn
Đừng làm như hàng ngàn người
tự xưng là nhà văn
đừng tỏ ra chán ngắt tẻ nhạt
kênh kiệu, đừng héo hon
vì tự yêu bản thân
những thư viện trên thế giới
đã ngáp rồi
ngủ
vượt qua hạng như bạn
đừng thêm vào đó làm gì
đừng cố làm
trừ phi nó bật ra
từ linh hồn bạn như một quả đạn pháo
trừ khi ở yên lặng
có thể dẫn bạn đến phát điên
hay tự sát hay giết người
đừng cố làm
Trừ phi mặt trời bên trong bạn
đang đốt cháy tâm can
đừng cố làm.
Khi thực sự đến lúc
Và nếu bạn đã được chọn
nó sẽ tự làm
tự nó và nó sẽ tự làm
đến khi bạn chết hoặc nó chết trong bạn.
Không có cách gì khác
Và trước đây cũng chưa từng có bao giờ.
 

21. ĐÊM TÔI SẮP CHẾT.

Đêm tôi sắp chết
Tôi vã mồ hôi trên giường
và tôi có thể nghe tiếng dế kêu
có con mèo cắn nhau bên ngoài
và tôi có thể cảm thấy linh hồn nhỏ giọt xuống
xuyên qua chiếc nệm
và ngay trước khi nó chạm đến sàn tôi nhảy vọt lên.
Tôi yếu quá đi không nổi
nhưng tôi đi quanh và bật hết đèn
Khi tôi trở lại giường
và thả hết xuống lại và
tôi ngồi dậy
bật hết đèn
Tôi có con gái lên bảy
Và tôi tin nó không muốn tôi chết
bằng không cũng chẳng
có nghĩa gì
nhưng suốt đêm hôm đó
không ai gọi điện thoại
không ai đến với cốc bia
bạn gái tôi không gọi
tôi chỉ nghe được tiếng dế kêu và
trời thì quá nóng
tôi cứ làm mãi thế
ngồi dậy nằm xuống
đến khi tia nắng đầu tiên soi qua cửa sổ
xuyên qua bụi cây
đến tận giường ngủ
linh hồn chịu nằm yên
tôi thiếp ngủ
giờ đây có người đến
gõ vào cửa lớn cửa sổ
chuông điện thoại reo
reo hoài reo mãi
Tôi nhận nhiều thư trong hộp thư
những bức thư đáng ghét
mọi thứ vẫn
cứ y nguyên
như cũ.
 

22. THƠ

Phải
cần tới
nhiều
tuyệt vọng
bất mãn
và
vỡ mộng
để
viết
một vài
bài thơ
hay
chẳng phải
cho
mọi người
nào khác
để viết
nó
hoặc thậm chí để
đọc
nó.
 

23. NHỮNG CON BÒ TRONG LỚP HỌC NGHỆ THUẬT

Thời tiết tốt
giống như
Phụ nữ tốt
không thường xuyên xảy ra
và nếu có
nó không phải
lúc nào cũng kéo dài.
Còn đàn ông
ổn định hơn
Nếu họ xấu
thì rất có thể
họ cứ vậy mãi
Hoặc nếu họ tốt
Có thể
họ vẫn thế
nhưng phụ nữ
thường thay đổi
bởi
trẻ em
tuổi tác
ăn kiêng
chuyện vãn
dục tính
mặt trăng
sự thiếu vắng
hay hiện diện của mặt trời
hay thời tiết tốt
Phụ nữ có lẽ cần phải nuôi dưỡng
để tồn tại
bằng tình yêu
trong khi đàn ông
khoẻ mạnh hơn
vì bị ghét.
 

24. NHỮNG CON MÈO CỦA TÔI

Tôi biết, tôi biết
Chúng hạn chế, chúng có
những nhu cầu
và những mối quan tâm
khác nhau.
Nhưng tôi quan sát và học hỏi từ chúng.
Tôi thích điều ít ỏi chúng biết
thứ mà thực ra
là nhiều lắm rồi.
Chúng phàn nàn nhưng không bao giờ
lo lắng
chúng bước đi với lòng tự trọng đáng ngạc nhiên
Chúng ngủ với sự đơn giản trực tiếp
mà loài người không bao giờ
hiểu được.
Mắt của chúng
đẹp hơn mắt chúng ta
chúng có thể ngủ 20 tiếng
mỗi ngày
mà không hề
do dự hay
ân hận.
Khi tôi cảm thấy
chán nản
tất cả những gì cần cần làm
là quan sát những con mèo của tôi
và sự can đảm
quay trở lại.
Tôi học hỏi
những sinh vật này
Chúng là
thầy tôi.
 

25. NIẾT BÀN

Không nhiều cơ hội
hoàn toàn tách rời khỏi
mục đích
Hắn là một chàng trai trẻ
đi xe buýt
xuyên qua Bắc Carolina
đến một nơi nào đó
và tuyết bắt đầu rơi
xe buýt dừng
tại một quán cà phê nhỏ
ở trên đồi
và hành khách
đi vào
Hắn ngồi ở quầy
với những người khác
Hắn gọi món và
thức ăn đến
Bữa ăn
thật là
ngon
và cà phê nữa.
Cô phục vụ
không giống những phụ nữ
hắn đã từng biết
Cô không xúc động
có một vẻ hài hước
tự nhiên xuất phát
tự nơi cô.
Người đầu bếp nói
mấy câu điên rồ
anh rửa bát
phía sau
cười
cậu lau chùi
vui vẻ
cười
Chàng trai trẻ quét
đống tuyết qua
khung cửa sổ
Hắn muốn ở lại
quán cà phê này
mãi mãi.
Một ý nghĩ kỳ lạ
lướt qua chàng, rằng
mọi thứ
đều tốt đẹp
ở nơi đây
và mãi mãi nó
vẫn đẹp
ở nơi đây.
Nhưng bác tài xế xe buýt
bảo với hành khách
đã đến giờ
lên xe.
Chàng trai trẻ
nghĩ, tôi chỉ ngồi
đây, tôi chỉ ở lại đây
nhưng rồi
hắn đứng dậy và đi theo
những người khác lên
xe buýt
Hắn tìm lại chỗ ngồi
và nhìn quán cà phê
từ trên cửa sổ
xe buýt
nhưng xe buýt chạy
qua một khúc quẹo
phía dưới, rời khỏi
ngọn đồi.
Và chàng trai
nhìn thẳng
phía trước
hắn nghe
những hành khách khác
nói chuyện
hoặc là họ
đang đọc sách
hoặc đang cố
ngủ
Họ không để ý
điều
kỳ diệu.
Chàng trai trẻ
gối đầu
lên một bên
nhắm
mắt lại
làm như đang
ngủ
không có việc gì
khác để làm
Chỉ có việc lắng nghe
tiếng nổ
động cơ
tiếng
bánh xe
lăn trên tuyết.
 

26. VIẾT.

Nhiều khi đó là điều
duy nhất
giữa bạn
và thứ không thể có được
không một thức uống nào
không một tình yêu phụ nữ nào
không một tài sản nào
có thể
sánh được nó.
 

27. XIN CHÀO, BẠN KHOẺ KHÔNG?

Nỗi sợ phải là trạng thái của họ:
chết.
ít nhất họ không ở ngoài đường, họ
cẩn thận ở yên trong nhà, những người
xanh xao, yếu đuối, ngồi một mình trước TV.
đời sống của họ đầy tiếng cười thừa thãi, cắt xén .
Láng giềng lý tưởng của họ
gồm những chiếc xe đậu một chỗ
những bồn cỏ xanh
những ngôi nhà nhỏ
những cánh cửa nhỏ mở ra đóng vào
khi bà con đến thăm
suốt những kỳ nghỉ
cửa đóng
đằng sau những người chết đang chết chậm rãi
đằng sau những người đã chết mà vẫn còn sống nhăn
trong láng giềng tĩnh lặng bình quân
của con đường quanh quẹo
của hấp hối
của mơ hồ
của kinh hoàng
của sợ hãi
của mê muội
một con chó đứng sau hàng rào
một người làm thinh nơi cửa sổ.
 

28. BÂY GIỜ

Tôi ngồi đấy ở tầng lầu 2
người gập lại trong bộ đồ ngủ
màu vàng
vẫn cố làm ra vẻ
một nhà văn
sự trơ tráo đáng ghét
ở tuổi 71
Các tế bào não của tôi bị
ăn mòn
bởi đời sống
Từng chồng sách
đàng sau tôi
Tôi cào đầu tóc
thưa
để tìm
câu chữ.

29. HEMINGWAY KHÔNG BAO GIỜ LÀM NHƯ VẬY

Tôi có đọc rằng ông ấy đánh mất tập bản thảo
trên xe lửa và chúng không bao giờ được phục hồi
Tôi không thể hiểu sự mất mát kiểu này
Nhưng tối hôm kia tôi có viết bài thơ 3 trang
trên máy vi tính
nhưng do thiếu chăm chỉ
và rèn luyện
và do không rành ra lệnh nơi
thanh công cụ
tôi vô tình xoá bài thơ
mất hẳn rồi
Tin tôi đi, điều như thế thật khó xảy ra
kể cả với ngươi mới học.
Nhưng tôi đã làm như thế
rồi.
Bây giờ tôi nghĩ ba trang giấy đó là bất tử
Nhưng có những dòng điên cuồng hoang dại
đã bay biến hết rồi
nó gây hại hơn một va chạm, nhưng
có chút gì giống như gõ vào một chai
rượu vang ngon.
Và viết về nó có thể thành một
bài thơ hay,
vâng, và tôi nghĩ có thể bạn muốn
biết.
Còn không, chí ít bạn cũng đã đọc nó lâu rồi
và có thể có những việc tốt hơn
từ những dòng chữ.
Hy vọng vậy đi, vì lợi ích của bạn
và của tôi.
 

30. CHỈ LÀ MỘT THOÁNG VỪA QUA THÔI

Hầu như là bình minh
Những con chim xanh trong dây điện thoại
đang chờ đợi
khi tôi đang ăn mẩu bánh
bị bỏ quên từ hôm qua
vào lúc 6 giờ
một buổi sáng chủ nhật yên tĩnh.
Một chiếc giày trong góc
dựng thẳng đứng
chiếc kia nằm
ngả một phía
Vâng, vài cuộc đời chỉ để
bị lãng phí.
 

THÂN TRỌNG SƠN
dịch và giới thiệu
( Tháng 9 / 2022 )

Nguồn:
https://www.poemhunter.com/charles-bukowski/poems/