Giáng sinh sắp tới, đã nghe rộn ràng tiếng
hát Merry Christmas..., đã thoáng thấy hình ảnh Ông già Noël,
bánh khúc cây, hang đá...
Những thứ này xuất phát từ đâu, có gì
lạ, có gì hay?
Mời bạn xem qua.
1. " Ông già Noël " không cùng một tên, tuỳ
thuộc nơi bạn sinh sống. Le père Noël ở Pháp, Santa Claus ở
Mỹ, Father Christmas ở Anh. Saint Nicolas ở Bỉ và Đức, Papa
Noël ở Brazil, Joulavana với người Esthonie, Did Moroz với dân
Ukraina.
2. Ông già Noël có nguồn gốc từ Saint Nicolas
( Thánh Nicolas ) rất nổi tiếng ở miền Đông nước Pháp.
Thánh Nicolas đem kẹo và đồ chơi cho trẻ em ngoan, vị tu sĩ
hầu lễ mang than đến cho kẻ ác. Thánh Nicolas di chuyển trên
lưng lừa, điều có thể gây khó khăn. Chính vì vậy mà một
người Mỹ tên là Clement Moore, năm 1821, có viết truyện ngắn
kể rằng một người đàn ông râu ria đi phát quà cho trẻ
em khắp nơi trên thế giới, di chuyển trên lưng tuần lộc.
Bước đầu huyền thoại ông già Noël là như thế.
3. Từ khi ông già Noël mới xuất hiện,
người ta đã nói đến nơi cư ngụ là Romaniem ở Phần Lan.
Địa điểm này bị tranh cãi vì ai cũng muốn giành ông già
Noël! Ở Mỹ, người ta cho rằng ông sống ở Bắc cực, trong
lúc người Úc lại cho là có một đảo Christmas như nơi cư
ngụ phụ. Người Na Uy chỉ ra căn nhà ở Dobrak, cách Oslo 50
km, đó lại là Groenland cho người Đan Mạch. Nói gì thì nói,
ngôi làng của ông già Noël chính xác là Roveniemie, ở Laponie,
Phần Lan.
4. Theo tục lệ, phải viết thư cho ông già
Noël để báo cho biết mình muốn gì, nhưng gởi thư đi đâu.
Trong nhiều nước, chỉ cần ghi: Gởi ông già Noël, Bắc cực
hay Laponie là thư được chuyển đến. Có một thời, người
Pháp được gọi tới ông theo số điện thoại 08-36-65-65-65.
5. Bạn biết chăng bánh buche de Noël ( bánh
khúc củi ), bánh truyền thống vào dịp này ra đời từ lễ
hội Yule cổ xưa, được người dân Bắc Âu, cụ thể là
người Teuton và Celtique kỷ niệm như một trọng thể. Khi
ngày 25/12 được ấn định là ngày lễ Giáng Sinh thì đêm
24/12 họ sẽ đốt một khúc gỗ để chào mừng ngày Đông
chí và cũng là dịp để đón chào sự trở lại của Thần
Mặt trời.
Cũng có ý kiến cho rằng theo tục lệ của
người phương Tây, trước đêm Giáng Sinh, họ sẽ vào rừng
chặt một khúc cây lớn và đem về nhà làm lễ dâng rượu.
Khúc cây được rắc thêm ít dầu, muối, rượu nóng, mọi
người bắt đầu nghi thức cầu nguyện. Tiếng lửa kêu lách
tách và bột than có từ khúc cây đã cháy sẽ bảo vệ căn
nhà tránh khỏi thiên tai và sự xâm nhập của ma quỷ - các
bà mẹ thường dùng bột tro rắc khắp nhà và tủ quần áo.
Từ đây có thể là nguyên nhân những vụ cháy. Lợi bất
cập hại, tục lệ bị bãi bỏ, thay vào đó, người ta bắt
đầu làm bánh ngọt hình khúc gỗ. Chiếc bánh buche de Noël
ra đời năm 1834 bởi một người thợ làm bánh của tiệm
bánh La Vieille France, lấy hình dáng khúc cây thay thế cho khúc
gỗ thật. Ngày nay bánh buche de Noël đã có mặt khắp thế
giới, người ta làm quà tặng.
6. Còn cây thông Noël ( sapin de Noël ) thì
sao ?. - Nó ra đời năm 1521 tại Alsace ( Pháp ) - Chính xác hơn
là từ ngày 21/12 từ Thánh Thomas. Thời đó, dân chúng được
tự do chặt cây. Cây còn xanh và người ta đem trang hoàng với
hoa hồng, quả táo và bánh ngọt nhỏ. Dần dần, tục lệ
được lây lan sang Đức, Áo và những nơi khác của nước
Pháp, rồi sang đến cả lâu đài Windsor ở Anh, chính Nữ hoàng
Victoria đã đưa tập tục này vào lâu đài của triều đình.
7. Tại Ba Lan, tại tiệc réveillon ( bữa ăn
nửa đêm ), chủ nhà bao giờ cũng dành một chỗ trống nơi
bàn. Đây là ghế dự phòng bởi có thể có ai đó không nơi
nương tựa . Người này sẽ được mời đến để không ai
cô đơn trong đêm Giáng Sinh. Một tập tục rất nhân văn phải
không?
8. Trong vài nước, không phải Ông già Noël
mang quà đến. Ở Thuỵ Sĩ, đó là e Jul Tomte le petit lutin,
ở Ý là Befane ( thực ra chỉ là một mụ phù thủy). Còn ở
Anh, đó là " những nhà thông thái " - còn gọi là những nhà
chiêm tinh, những đạo sĩ. ( Les Rois Mages ). Theo sách Phúc Âm,
khi Giê su sinh ra, các mục đồng được thiên sứ báo tin đã
đến thời hạn và những nhà thông thái từ phương Đông
xa xôi được dẫn dắt bởi một ngôi sao lạ, đã tìm đến
để tôn thờ Giê su.
9. Ở nhiều nơi, tối 24/12, người ta thường
để lại một cốc sữa và vài bánh ngọt cho Ông già Noël.
Ở Irlande ( có khi được gọi là Ái Nhĩ Lan ), theo truyền
thống, người ta để lại một cốc rượu whisky hoặc bánh
mì thịt.
10. Độc đáo hơn cả, từ 350 năm nay, tổng
thống Estonie tuyên bố " đình công lễ Giáng Sinh " . Tại thời
điểm này, mọi người đi xông hơi từ chiều đến trước
tiệc réveillon, để thưởng thức món thịt heo ăn với choucroute
( món ăn truyền thống với dưa cải, xúc xích và các loại
thịt muối khác ), bánh mì và nhấm nháp một ly bia. Sau đó,
mọi thứ dư thừa để lại cho đến sáng hôm sau để xua
đuổi tà ma.
11. Cuốn lịch Aven ( calendrier d’Avent ) là
một truyền thống có nguồn gốc từ Phần Lan. Từ thế kỷ
XX, tại nước này lịch được treo từ 1/12 hàng năm, mục
đích là để trẻ con kiên nhẫn chờ đến Giáng Sinh. Sẽ
không có sô cô la hay những món quà nhỏ ở trong nhà, mà chỉ
là những hình ảnh tôn giáo, bao gồm một câu trích dẫn từ
Thánh Kinh hay sự khuyến khích cho một hành động tử tế.
12. Theo truyền thống tôn giáo ở Irlande,
người dân treo những ngọn nến ở cửa sổ. Ban đầu đó
là dấu hiệu đón tiếp Joseph và Marie. Theo tập tục, nó phải
được người trẻ nhất trong nhà thắp lên và phải được
thổi tắt bởi một người có tên phù hợp với Marie. ( Joseph
là hậu duệ của Abraham và vua David của bộ lạc Juda. Joseph
được đính hôn từ lâu với Marie, khi bà đã có thai bởi
hành động của thiên thần. Joseph kết hôn với Marie, chấp
nhận đứa bé và trở thành dưỡng phụ của Giê su. )
13. Tại Australia ( Úc ), câu hát " Đêm đông
lạnh lẽo Chúa sinh ra đời " hoàn toàn không phù hợp vì tại
đất nước nằm ở Nam bán cầu, Giáng Sinh rơi vào giữa mùa
hè. Đến Úc thời điểm này, bạn khỏi cần trang bị mũ
len, găng tay và cũng đừng tìm cảnh tuyết rơi. Thay vào đó,
là chiếc áo tắm nếu bạn muốn trải nghiệm tắm biển tại
Bãi biển Bondi ( Bondi Beach ) ở Sydney, có lúc người đến
đây lên tới con số 40 ngàn.
14. Giáng Sinh luôn là thời khắc kỳ diệu
nhất trong năm, đem đến sự lắng đọng trong những phút
giây đẹp đẽ nhất của mùa đông. Giáng Sinh có thể đem
theo niềm vui và cũng có thể gợi lên những nỗi buồn, nhưng
đó là ngày mà ai cũng có quyền nghĩ về những gì mình yêu
quý nhất và tìm sự yên bình theo cách riêng. Tổng Thống
thứ 30 của Hoa Kỳ, Calvin Coolidge, đã từng nói:" Giáng Sinh
không phải chỉ là một khoảng thời gian hay một mùa tiết,
mà đó còn là một trạng thái của tâm hồn, với sự bình
an và hạnh phúc.
Cho dù bạn là tín đồ Thiên Chúa giáo hay
chỉ " Lạy Chúa con là người ngoại đạo " thì cứ đến
tháng 12 khi nhìn từ bên ngoài qua cửa kính cây thông trang
trí bằng những dây kim tuyến, hoặc nghe âm thanh sâu lắng
của những bài ca Giáng Sinh quen thuộc thì trong tâm tưởng
bạn ắt sẽ nhớ sẽ hỏi: " Mùa thánh ca ấy còn nhớ không
em, Noël năm nào chúng mình có nhau ...".
Những bài ca mà mỗi năm chỉ nghe một lần
là đã gợi nhớ gợi thương gợi bao nỗi buồn chìm trong
kỷ niệm.
Những bài ca được hát bằng nhiều ngôn
ngữ trên thế giới, nghe cất giọng lên là lòng lắng xuống.
Đêm Thánh vô cùng là phiên bản tiếng Việt
của bài Silent Night bất hủ. Bản gốc bài này là Stile
Nacht, do một vị cha xứ người Áo viết năm 1817. Đến năm
1839, nhạc sĩ John Freeman dịch lời gốc sang tiếng Anh và đem
trình diễn lần đầu tại nhà thờ ở St Nicolas, Áo.
Silent Night tạo hiệu ứng mạnh khi trở
thành bản thánh ca phổ biến tại các nhà thờ trên khắp
thế giới. Lời ca mang ý nghĩa chào mừng ngày lễ Giáng Sinh
và ngợi ca Chúa Trời đã ban phước lành cho loài người.
Không thể không nhắc tới một bài nữa,
cứ vào dịp này là giai điệu ngân lên. JINGLE BELLS. Bài
này có tuổi đời gần 200 năm, cả bài không có câu chữ
nào nhắc đến lễ GIÁNG SINH cả. Thực ra, nó được viết
để hát trong một dịp khác, là Ngày lễ Tạ ơn, Thanksgiving.
Năm 1840, James S. Pierpont, một người sinh
sống tại tiểu bang Massachusetts ( Đông Bắc Hoa Kỳ ) được
giao sáng tác một nhạc phẩm đặc biệt để hát trong dịp
lễ Tạ Ơn ). Đúng vào dịp đó, ông nhìn thấy một nhóm
thanh niên đang đua xe trượt tuyết giữa trời đông lạnh.
Ông tham gia cùng với họ và cảm thấy một ấn tượng sâu
sắc với những chiếc chuông kêu lanh canh gắn trên xe ngựa
kéo. Âm thanh vui nhộn đó được đưa vào ca khúc mang tên
là One Horse One Sleigh mà ông sáng tác ngay đêm đó. Sau này
bản nhạc khi đã phổ biến rộng khắp được đổi tên là
Jingle Bells. James đem tập bài hát này cho ca đoàn của nhà
thờ Medford. Đến ngày lễ Tạ Ơn, toàn bài nhạc có phần
hoà âm được đem ra trình diễn. Tại vùng New England, Thanksgiving
là ngày lễ quan trọng nên rất nhiều người tham dự. Họ
nhiệt liệt tán thưởng bài hát nên yêu cầu James và ca đoàn
biểu diễn một lần nữa vào lễ Giáng Sinh. Vì bài được
hát vào lễ Giáng Sinh nên trở thành một bài hát mừng Giáng
sinh thực thụ. Ngày nay, bài hát càng nổi tiếng qua phần
trình diễn của nhóm nhạc người Đức Boney M.
Tóm lại, Giáng Sinh, hay Noël, hay Chrismas,
Xmas... gọi gì cũng được. Đó vẫn là kỷ niệm thân thương
của gia đình và người thân. Nó được kéo dài không chỉ
một ngày nữa là một mùa, Mùa Giáng Sinh.
Và đừng quên chúc nhau Merry Christmas ! Joyeux
Noël !
Mùa Giáng Sinh
2022.
THÂN TRỌNG SƠN.
( Nguồn tài liệu tổng
hợp. ).