Biện Chi Lâm quê tỉnh
Giang Tô, Trung Quốc, sinh năm 1910. Từ thuở nhỏ, ông đã có
thiên hướng yêu thích thơ ca kim cổ. Năm 1929, ông theo học
khoa tiếng Anh, trường Đại học Bắc Kinh. Thời gian này,
ông đọc nhiều và chịu ảnh hưởng các nhà thơ lãng mạn
Anh và nhà thơ tượng trưng Pháp. Ông làm thơ rất sớm. Thi
tập đầu tiên ông xuất bản là cuốn Tam thu thảo, (1934),
trong đó nhiều bài nhuốm màu sầu muộn và tuyệt vọng, tình
cảm phổ biến của giới trẻ lúc này.
Chịu ảnh hưởng của trường
phái " Tân nguyệt ", Biện Chi Lâm là người có nhiều đóng
góp cho việc hiện đại hoá thơ ca Trung Quốc. Ông từng là
đồng chủ biên tạp chí " Tân Thi " ( 新诗 ),
cùng với Đái Vọng Thư ( Dai Wangshu, 戴望舒 ),
1905-1950, là nhà thơ trẻ từng du học ở Pháp, làm thơ bằng
tiếng Pháp, sau có dịch thơ Pháp ( Les Fleurs du Mal, Baudelaire
), thơ Tây Ban Nha ( Federico Garcia Lorca ).
Ông cũng từng là giáo sư ngoại
ngữ trường Đại học Bắc Kinh, chuyên viên nghiên cứu tại
Sở văn học nước ngoài thuộc Viện Khoa học xã hội Trung
Quốc.
Một số tác phẩm tiêu biểu,
sau cuốn Tam thu thảo nói trên:
Ngư mục tập (1935),
Hán viên tập (1936),
Uý lạo tín tập (1940),
Thập niên thi thảo (1942),
Điêu trùng kỷ lịch (1930-1958).
Bài thơ Đoạn chương giới thiệu
dưới đây nguyên là bốn câu lấy từ một bài thơ dài. Tác
giả cho biết cả bài ông thích nhất bốn câu này nên ông
cắt ra, cho nó thành một bài độc lập. Chính vì vậy ông
đặt tên là Đoạn chương ( Đoạn thơ rời ). Và đây là
bài thơ tiêu biểu cho khuynh hướng sáng tác của Biện Chi
Lâm, trở thành một trong những bài nổi tiếng nhất của
ông. Con người với con người, cảnh vật với cảnh vật,
con người với cảnh vật, tất cả hoà quyện trong mối quan
hệ đan xen, người ngắm cảnh rồi người biến thành cảnh
được nhìn ngắm. Giao thoa, giao cảm, giao tình, thiên nhiên
cây cỏ là mình hay ta. Cầu in bóng ánh trăng tà, lầu cao ngắm
xuống như là cầm tay. Hỡi ôi người đó ta đây, mà trong
mộng tưởng ngày ngày gặp nhau.
断 章
你站在桥上看风景,
看风景的人在楼上看你。
明月装饰了你的窗子,
你装饰了别人的梦。
Dịch âm
ĐOẠN CHƯƠNG
Nhĩ trạm tại kiều thướng
khán phong cảnh
Khán phong cảnh đích nhân
tại lâu thướng khán nhĩ
Minh nguyệt trang sức liễu
nhĩ đích song tử
Nhĩ trang sức liễu biệt
nhân đích mộng.
Bài dịch 1:
Em đứng trên cầu ngắm phong
cảnh
Người trên lầu ngắm cảnh
nhìn em
Trăng sáng trang trí cửa sổ
nhà em
Em tô điểm giấc mộng người
khác.
Bài dịch 2:
Dừng bước trên cầu em ngắm
cảnh
Lầu cao ai đứng ngắm nhìn
em
Trăng vàng tô điểm phòng
em nhỏ
Hình em vẽ mộng người đẹp
thêm.
Bài dịch 3:
Dừng chân ngoạn cảnh bên
cầu
Nào hay người đứng trên
cao ngắm nhìn
Phòng em trăng sáng lung linh
Ai kia ủ mộng bằng hình
bóng em.
Bài dịch 4:
FRAGMENT
You stand on a bridge, enjoying the
view
From a balcony someone’ s watching
you.
The bright moon adorns your window
And you adorn someone’s dreams.
Bài dịch 5:
FRAGMENT
Debout sur le pont tu contemples le
paysage
Celui qui regarde le paysage te voit
de l’étage
La lune brillante orne ta fenêtre
Et toi, tu ornes le rêve d’un autre.
Bài bonus:
Và em, Trần Nữ Kim Long hỡi
Bên cầu em đứng ngóng chờ
ai?
Chùa gần vẳng tiếng chuông
khàn đục
Chỉ thời gian một tiếng
thở dài.
Đưa em trở về thời Song
ngoại
Quỳnh Dao nữ sĩ gối đầu
giường
Đường về Thành Nội còn
xa lắm
Xuôi nam ngược bắc mấy
dặm đường…
Cửa sổ phòng em trăng sáng
quá
Trăng Nguyệt Biều, trăng
Vĩ Dạ xưa
Trăng về tô điểm thời
xa lắc
Áo trắng, tóc dài, tuổi
mộng mơ.
Em chừ khuất nẻo đường
xa,
Tưởng là thoáng chốc, hoá
ra muôn đời.
Núi cao chi lắm núi ơi!
THÂN TRỌNG SƠN
dịch và giới thiệu
30/5/2019