***
Cái
lọ này hả. Không, không phải là lọ để nuôi cá nhiệt
đới đâu.
Hãy ngồi xuống đây, chỗ
nào cũng được. Để tớ kể cho mà nghe.
Lần đầu tiên tớ vào quán
rượu ấy cách đây 20 năm trước. Từ xưa tớ đã có tật
đang đi đường thì chợt một mình tạt vào một quán rượu
chưa hề đến bao giờ ấy mà. Cứ thế mà gặp được quán
nào hay hay thì lần tới sẽ rủ bạn bè cùng đến. Tớ đã
giới thiệu với cậu thật nhiều quán rồi đấy. Nhưng riêng
cái quán ấy thì tớ chưa cho ai biết cả.
Đó là sau khi đi uống rượu
với cả đám về. Tớ đi vào một cái ngõ hơi tôi tối vì
thấy có vẻ như là đường tắt ra ga. Tớ tìm ra quán rượu
này là vào lúc ấy đấy.
Tớ ngửi thấy thoang thoảng
có mùi biển mặn phảng phất. Ở giữa nơi đô hội thế
này quả là điều lạ phải không. Mùi ấy từ đằng kia,
mãi tận trong cái ngõ trong hóc dẫn tới một cái quán.
Quán nhỏ bao trùm một màu
vàng dịu, với bầu không khí êm ả. Vừa bước vào trong
quán, cảm giác hoài niệm đã tràn ngập lòng tớ. Mùi thủy
triều thoang thoảng, tiếng sóng vỗ vào bờ. Ký ức tuổi
thơ dần sống lại.
Hình như trông coi quán là một
người chớm có tuổi. Trên quầy rượu là những chai màu
xanh đậm nhạt làm thành một gam màu thật đẹp.
-Quý khách mới tới lần đầu
phải không? Ở đây chúng tôi chỉ dọn rượu không pha, có
sao không ạ?
Tớ lúng túng khi nghe nói thế,
nhưng cũng gật đầu, thì người chủ quán chỉ cho chỗ ngồi.
Toàn là những chai rượu chưa
từng thấy, tớ nghĩ bụng ly đầu tiên thì mở thực đơn
ra chọn vậy. Thế nhưng, vừa cầm tờ thực đơn lên, tớ
lại một lần nữa ngạc nhiên quá. Đó là quán chỉ có mỗi
một loại rượu.
Ồ không, nói cho đúng thì
bên cạnh chữ rượu mơ, có vẽ bản đồ với chi chít nhiều
địa danh. Tớ nghĩ một chút mới hiểu ra. Hóa ra đây là
quán rượu có đủ các loại rượu mơ trên toàn quốc. Tớ
chọn bừa một địa danh rồi gọi thử, lòng hoang mang không
biết liệu mình có biết được sự khác biệt của các loại
rượu mơ hay không.
Rượu đem ra đẹp quá làm
tớ ngẩn ngơ. Ly rượu được nhuộm thành màu ngọc bích.
Do trí tưởng tượng không chừng, thấy như có cả làn sóng
gợn xao nhẹ trên mặt.
Chưa từng thấy rượu như
thế này bao giờ. Bất giác tớ hỏi người chủ quán tên
của loại rượu.
-Umishu của vùng mà quý khách
đã đặt đấy ạ.
-Umishu là gì? Ông có nói lầm
chữ umeshu là rượu mơ không?
-Hầu như vị khách nào lần
đầu đến đây cũng nói thế ạ. Đây là quán rượu bán
các loại umishu tức là rượu biển từ các vùng biển trên
toàn quốc.
Người chủ quán vừa lặng
lẽ cười vừa nói.
Tớ vội vàng xem lại thực
đơn, thì quả đúng như lời ông ta.Tớ đã đọc nhầm chữ
umishu (hải tửu) thành umeshu (mai tửu, rượu mơ). Thấy bộ
điệu lúng túng của tớ, người chủ quán bèn ôn tồn nói.
-Từ khi còn bé, tính tôi vốn
rất thích biển. Khi còn trẻ, tôi đã đến hết biển này
đến biển khác ở các nơi trên toàn quốc. Tôi mở quán rượu
này là dựa vào trải nghiệm một thời ấy. Ở đây, hầu
như có đủ tất cả các loại rượu biển của các vùng trông
ra biển. Tất cả đều là rượu nhà tự cất lấy đấy ạ.
Rượu biển động, rượu biển lặng, biển đục, biển trong.
Nếu có loại nào mà ông thích, xin cứ gọi.
Tớ nâng ly rượu lên soi nhìn
qua ánh sáng. Dưới đáy cốc màu ngọc bích, trông thấy như
có cát trắng thỉnh thoảng khẽ tung lên như bị cuộn vào
từng đợt sóng. Dòm từ miệng cốc thấy những gợn sóng
tạo thành cuộn tròn dưới đáy cốc.
Tớ chậm rãi nhấp thử
một ngụm. Thì đột nhiên, một cơn gió mang mùi biển khơi
mát rượi thoảng qua. Bất giác tớ nhắm mắt lại. Biển
mênh mông trải ra đến vô tận.
-….Ở đây có rượu biển
vùng gọi là Mitsu không ạ?
Bất giác tớ buột miệng hỏi.
Phải rồi, tên vùng quê của
chúng mình đấy. Tình cảm của tớ đối với vùng biển ấy
mãnh liệt khác thường.
Bà tớ nay đã mất, dạo tớ
còn bé, thường nắm tay tớ đưa đi qua đấy. Ngồi lắc lư
trên con tầu có mỗi một toa chạy dọc theo bờ biển một
quãng chỉ bằng khoảng cách một ga.
Nào nghịch cát, nào nhặt vỏ
ốc hay sỏi đá về sưu tập. Khi thì lấy vợt xúc từng bầy
cá nóc con dạt vào bờ biển; khi thì dùng phao, giả làm ván
trượt cưỡi lên những đợt sóng vỗ nhè nhẹ. Chỉ toàn
là những trò vặt mà trẻ con hay chơi, nhưng vui thật.
Dạo ấy biển thật là đẹp
nhỉ. Chỉ ngắm những đợt sóng màu lưu ly nhẹ vỗ dịu
êm, tâm hồn trẻ thơ cũng cảm nhận được vẻ đẹp của
thiên nhiên.
Nhà ga bằng gỗ đã ọp ẹp
ở ngay gần biển. Vì vậy, ở ngoài bờ biển cũng nghe thấy
tiếng chuông reo ở cổng xe lửa. Mỗi khi nghe tiếng con tầu
chậm rãi tiến vào ga, tớ cảm thấy se sắt đến nao lòng,
nuối tiếc quãng thời gian đã qua mất rồi, cậu ạ.
Mitsu quả là một thành phố
tuyệt vời. Mà tớ cho rằng đó cũng là nhờ có vùng biển
ấy.
Những bác ngư dân vạm vỡ
với những người thợ sửa thuyền cho họ. Chợ cá ồn ào
náo nhiệt, mọi người xúm đông xúm đỏ xung quanh những
chiếc xe ba gác chở cá đi bán.
Biển bấy giờ là nguồn sống
của cả thành phố.
Phải không nào. Tớ nghĩ, ai
chứ cậu thì ắt là cậu hiểu. Biển ở Mitsu là nơi chất
đầy kỷ niệm của chúng mình. Cũng vì thế, mỗi lần về
thăm nhà, cảnh tượng biển nay đục ngầu cứ đập vào mắt,
tớ thực lòng thấy xót xa quá cậu ạ. Thành phố Mitsu nép
mình bên bờ biển giờ đây cũng vắng vẻ đìu hiu quá. Đường
tàu năm xưa bị bỏ hoang đã cả chục năm rồi.
-Vâng, chúng tôi có rượu biển
Mitsu đấy ạ. Rượu cất từ 30 năm trước.
Người chủ quán từ trong nhà
sau trở ra, chìa ngay ly rượu ra cho tớ. Tớ ngạc nhiên qúa.
Vì không ngờ là họ có thật.
Tớ đăm đăm nhìn ly rượu.
Màu của chất lỏng ấy đúng là mầu kỷ niệm. Ngực tớ
muốn nghẹn thở vì nỗi nhớ đến quay quắt, đến nỗi,
mãi một lúc lâu sau, tớ vẫn không tài nào đưa ly rượu
lên miệng nhấp được.
Dưới đáy ly có bóng của
bầy cá con đang bơi. Có tiếng sóng dội về. Tớ nốc cạn
một hơi.
-Xin cho thêm một ly nữa.
Khi tớ chợt nhận ra thì đã
cạn không biết bao ly rồi. Càng say, cả một thời xa xưa
màu ngọc bích càng bừng sống lại rõ nét hơn, cứ thế tớ
chìm trong men rượu cho đến giờ đóng của quán.
Từ đó trở đi tớ lại
tiếp tục đến quán rượu ấy. Lần nào cũng y như rằng,
chỉ gọi cùng một thứ rượu biển. Các loại rượu khác
cũng ngon không chê vào đâu được, nhưng dù sao thì cũng không
thể nào bằng rượu ở quê hương mình. Tớ và người chủ
quán yêu biển ăn ý nhau, nên thành ra thân thiết.
Thế nhưng, cuối cùng cũng
đến cái ngày tớ vẫn hằng sợ.
-Đây là ly rượu cuối cùng.
Người chủ quán ngại ngùng
cất tiếng. Tớ cố làm ra vẻ bình thản.
-Ông không cất thêm rượu
mới hay sao ạ?
-Nếu có nguyên liệu thì có
thể được. Nhưng muốn cất loại rượu biển trong kỷ niệm
của quý khách, thì cần phải có nguyên liệu của biển vào
thời ấy. Nếu không có, thì không hoàn thành được rượu
biển.
-Nguyên liệu gì ạ?
Tớ hỏi dồn. Tớ cứ tưởng
đó là bí quyết của quán, không dễ gì mà người ta cho mình
biết, nhưng nào ngờ ông ta đã nói thản nhiên như không.
– Thật ra đó là những mảnh
thủy tinh trên bãi biển. Chúng tôi dùng những cái đó. Những
mảnh thủy tinh ấy qua nhiều năm tháng đã bị sóng vỗ mài
thành tròn trịa, và được bồi đầy ắp những ký ức của
biển vùng ấy. Đem những mảnh thủy tinh ấy ngâm trong rượu
có nồng độ cao trong khoảng một năm. Và còn một thứ nguyện
liệu quan trọng nhất nữa, là lòng yêu biển. Tình cảm này
càng sâu đậm thì sẽ có được loại rượu biển thượng
hạng cho ta những cơn say tuyệt vời, về điểm này thì có
lẽ là không sao, phải không ạ? Vấn đề là làm sao có được
những mảnh thủy tinh trên bãi biển thật tốt, thì chúng
tôi sẽ cất được loại rượu biển mà quý khách mong muốn.
Ông ta nói chưa dứt lời,
tớ đã thấy bồn chồn đứng ngồi không yên.
Tớ liền về nhà cha mẹ, ra
sức lục lọi khắp phòng chứa đồ đạc trên rầm thượng.
Và cuối cùng đã tìm thấy trong chiếc hộp cất giữ báu
vật của mình lúc còn bé. Đó là những mảnh thủy tinh nhặt
trên bãi biển dạo ấy.
Rồi tớ hối hả quay lại
quán rượu, đưa cho người chủ quán. Tức thì ông ta lấy
từ trong túi ra một mẩu giấy có chi chép. Trên đó có ghi
tỉ mỉ cách cất rượu biển.
-Quý khách thử cất rượu
lấy xem sao. Tôi có thể chia cho ông rượu dùng để cất.
Tự cất lấy thì sẽ càng cảm thấy đặc biệt hơn.
Tớ chân thành cảm tạ lòng
ưu ái của người chủ quán. Cho dù cất được rượu biển
của mình xong rồi, chắc hẳn là suốt đời tớ vẫn gắn
bó với quán rượu này. Tớ vừa nghĩ vậy vừa chạy như
bay về, bắt tay vào cất rượu biển.
Đó là chuyện vừa đúng
một năm trước phải không?
-Sao cậu đoán được giỏi
thế? Ừ đúng thế. Cái lọ lớn này không phải là để thả
cá nhiệt đới đâu. Cậu nếm thử nhé, mùi vị của rượu
biển.
……..Thấy chưa? Biển ngày
xưa của chúng mình. Biển này là biển ngày xưa, đẹp như
thế đấy. Hãy để tâm vào, đừng vội chia trí. Cậu đã
nghe thấy chưa?
Không chỉ có tiếng sóng biển
rạt rào đâu.
Tiếng chuông ở cổng xe lửa
vừa bắt đầu kêu. Có tiếng con tầu lọc cọc lắc lư tiến
lại gần.
Khi bắt đầu say, mọi thứ
của biển sẽ sống lại. Tớ đã nói rồi mà. Rượu biển
hào sảng như thế đấy. Nhà ga ở ngay đằng kia, chỉ đi
vài bước là tới thôi.
Ồ, tối nay cậu cùng về với
tớ nhé? Chúng mình đáp con tàu giống như ngày xưa, về thành
phố Mitsu ngày ấy trong ký ức của biển.
(17/1/2019)
Quỳnh Chi
dịch Umishu của Tamaru Masatomo.
|