Cụm thơ này của Huy Cận có cái giọng sôi nổi lạ lùng. Năm 1964 thi sĩ đã vào tuổi 45. Bốn lăm mà yêu chẳng may may khác một tuổi hai mươi! Cảm xúc có nhiệt độ rất cao, mà lại yêu tới đâu sáng tác tới đấy, "tình tứ" vừa nẩy được nhập xác ngay, khiến thơ nóng hôi hổi, nóng bốc khói! Ở nhiều đoạn, câu thơ vừa viết ra được lặp lại ngay tức thì, có khi thêm một dấu chấm than, như lời yêu thốt liên tiếp hai lần, nhấn mạnh!

Hẳn mọi người đều ngạc nhiên: đây đâu có phải là giọng thơ Huy Cận điển hình, nó ở đâu ra vậy? Chúng tôi thiết nghĩ (xin sẽ trình bày rõ hơn khi đọc thơ) cái giọng ấy xuất phát từ sự kiện khát khao lãng mạn mãnh liệt của một tâm hồn đã phải chờ thật lâu mới được thỏa mãn...

"Nhật ký yêu em" bắt đầu viết ngày 7/7/1964 và hình như chấm dứt ngày 10/8/1964. Nhưng chúng tôi ngờ rằng sau đó, sau cả ngày cưới, "thơ yêu em" vẫn còn được tiếp tục sáng tác. Lý do ngờ là vài đoạn mà Xuân Diệu trích dẫn trong Thế giới thơ Huy Cận (1987). Những vần này cũng biểu lộ một tình yêu thật nồng nàn... Ai bảo chỉ khi tình trắc trở, dang dở, trục trặc, thì thơ mới hay!

Sau đây là "Nhật ký..." như đã đăng báo và hai đoạn thơ từ sách Xuân Diệu. Việc chia nhật ký thành mười phần với tiểu đề là do chúng tôi.

Gửi em nhật ký trang đầu

(4 giờ sáng thứ Ba 7-7-1964) "Em, đã lâu, nay anh mới viết nhật ký. Viết nhật ký yêu em, vì yêu em. Có lẽ hôm nay mở trang mới của đời anh. Lòng anh phơi phới từng tờ. Em có nghe không? Gặp em lần đầu tiên tối thứ Bảy 4-7-1964 tại nhà chị Tr. Về nhà, một nỗi bàng hoàng mới lạ trong lòng anh. Sáng Chủ Nhật, anh đạp xe qua (...) qua nhà em hai lần (...) hy vọng gặp em nơi ngõ. Tối (...) anh định tìm em tại nhà, nhưng bận bất thường (...) Hôm qua, thứ Hai (...) Tối (...) anh đến nhà em (...) đi lên đi xuống cầu thang ba lần, hồi hộp quá, cứ mỗi lần định gõ cửa gọi tên em, rồi hồi hộp lại thôi. Trong nhà dường như có khách làm anh càng ngại (...) Anh đứng một hồi lâu ở chân cầu thang rồi ra về (...) Anh ghé lại nhà chị Tr. Chị Tr. và anh nói chuyện mãi về em. Có những câu, những ý chị Tr. đã nói với anh nhiều lần, thế mà anh cứ muốn nghe lại (...) Anh chiêm bao thấy đến nhà em (...) Phút hồi hộp sắp gặp em thì... anh tỉnh dậy, tim anh vẫn còn đập mạnh, chưa hết cơn xúc động của chiêm bao. Mà hết sao được em! Em là xúc động của lòng anh rồi. Em ơi! anh yêu em. Anh yêu em rồi, em có nghe không em? Chiêm bao chưa kịp gặp em / Sáng ra, tỉnh dậy lòng thêm bàng hoàng / Yêu em viết mấy muôn hàng / Cũng không nói được, bàng hoàng nhớ em / Lòng ta phơi phới cánh chim / Bay cùng trời rộng đã tìm gặp nhau / Gởi em nhật ký trang đầu / Hồn anh thăm thẳm thắm màu trời em". Huy Cận 45 tuổi yêu bồng bột, rộn ràng y hệt như một thanh niên mới lớn! Không thấy hiện ra đáng kể trong Lửa thiêng (1940), nhưng ta bây giờ biết tâm hồn Huy Cận lúc nào cũng chan chứa ước mơ lãng mạn.(2) Ước thật nhiều, thế mà thi nhân đã không có được một mối tình lớn nào trước khi lập gia đình lần thứ nhất (năm 1950). Cuộc hôn nhân ấy không do tình yêu và, căn cứ vào đôi lời đây đó trong những trang nhật ký này, không mang lại cho ông hạnh phúc. Bao nhiêu năm đằng đẵng "lửa yêu" chỉ âm ỉ nơi đáy lòng, trách nào khi kẻ ước gặp người mơ, nó đã ngay lập tức bùng cháy thật to! "... Em có nghe không?" Tờ nọ qua tờ kia, lòng phơi phới liên tục hóa dòng ơi ới, "anh" yêu "em" vang rền thế, làm sao "em" có thể không nghe!

Nhớ em, nóng nơi ngực...

(10 giờ đêm 7-7-1964) "Em, Tối nay anh (...) anh bận đi duyệt phim (...) Anh ngồi xem phim mà cứ nhớ tới em, nóng ở nơi ngực (...) Anh nhớ quá hai con mắt dịu hiền của em, miệng em cười hồn nhiên và trong trắng (...) Số phận anh vào tay em thì nhất định là hạnh phúc. Em ơi, sao anh thiết tha ao ước đem lại hạnh phúc cho em thế. Anh sẽ làm cho em vui, làm cho em sung sướng; nguồn sung sướng của anh là sự sung sướng của em. Giờ này em đã ngủ chưa? Chắc em sẽ chiêm bao anh đêm nay, sức nhớ của anh như vậy, lẽ nào em không chiêm bao gặp anh! Anh hôn em trăm lần tha thiết". (2 giờ 30 sáng 8-7-1964) "Nhớ em, nóng nơi ngực... / Nhớ em, nóng nơi ngực / Ngủ đi nào có nguôi! / Mắt ngủ, tình vẫn thức / Ðêm rồi đêm bồi hồi. / * / Tình anh thắm trong dạ / Như lửa nằm trong đá / Ðể dành đó, em ơi! / Gặp em cháy rực đời (...)". (5 giờ rưỡi sáng 8-7-1964) "Em vào đời anh... / Em vào đời anh như cơn giông mùa hạ / Dồn tụ bao giờ trời đất nào hay / Biển yên tĩnh bỗng gió ùn sóng cả / Em đến anh như biển lạ dâng đầy / Giông mùa hạ ùn nhanh mà tạnh sớm / Anh yêu em, lòng biết thuở nào nguôi / Hy vọng mới trong lòng anh cháy đượm: / Em yêu anh cho anh lại xây đời? / * / Em có biết? Yêu em, anh mới rõ / Hạnh phúc mới giầu như hầm mỏ / Của quê hương chưa khai phá bao giờ / Anh yêu em, trăm đợi, nghìn chờ / Em!". Bàn về làm thơ, Huy Cận bảo "trước hết là một nỗi niềm ùn ùn trước ngực, rạo rực tâm hồn".(3) Thì đây, "anh" ngồi duyệt phim, "nhớ tới em (...) nóng nơi ngực (...) nóng nơi ngực". Nỗi niềm nóng ngực đến 2 giờ 30 sáng hôm sau đọng lại thành thơ, rồi đến 5 giờ 30 sáng lại đọng thành thơ nữa! Anh nhớ em nhiều đến "nên thơ", anh tưởng tượng "sức nhớ (phi thường)" sẽ như một động cơ đưa "anh" vào tận giấc chiêm bao của "em"! "Em" như "cơn giông", như "biển lạ", nhưng giông với biển này không có gây hại gì hết, mà lại làm cho "anh" thấy lòng mình bỗng "giầu như hầm mỏ", bèn tới tấp đêm ngày "khai phá"...

Trưa sau mưa...

(12 giờ trưa ngày 8-7-1964) "Tự nhiên, mấy hôm nay, bất cứ anh nghĩ việc gì về cuộc sống của anh, anh cũng gắn em vào trong đó (...) bao nhiêu ý đẹp chen chúc trong đầu (...) Em là người yêu, em là người bạn, là người cộng tác suốt đời của anh, em nhé. Anh gọi thầm tên em nhiều lần trong buổi sáng, em có nghe thấy không? Em, em! Nóng lòng chờ đến lúc gặp em. Trưa sau mưa... / Trưa sau mưa trời xanh xa vời vợi / Lòng nhớ em mây trắng rộn ràng bay / Em có nghe trong hàng me đứng đợi / Trái tim anh theo vạn lá phơi bày. / * / Trưa tương tư vắng lặng dài cuối phố / Anh nhớ em đứng ngó hướng nhà em / Cây che khuất mà lòng anh thấy rõ / Ngủ đi em! mây đã lặng che rèm". Trên trời mây trắng bay rộn ràng, dưới đất "anh" nhớ "em" xôn xao. Lá me sau mưa hớn hở phơi bày, trái tim "anh" sau khi "anh" gặp "em" cũng hớn hở phơi bày... Tên em bị "gọi thầm", nhà em dù khuất sau cây vẫn bị "lòng anh thấy rõ", em ngủ làm sao, anh!

Sự ngân vang (trong tâm hồn)

(2 giờ 45 sáng ngày 9-7-1964) "Em (...) Tối hôm qua, anh đến trường múa nói chuyện (...) Có lẽ, tối qua là một trong những tối anh nói chuyện xúc động nhất (...) Có em học sinh nói cái chất say sưa trong tâm hồn lúc anh nói đã làm cho các em cũng say lây. Nhưng chắc chắn không có em nào biết được rằng anh đã nói chuyện với các em với sự ngân vang (trong tâm hồn) của buổi chiều gặp em. Em xem, em đã hòa vào trong ý nghĩ, việc làm hàng ngày của anh đến thế. Anh tưởng tượng đời chúng ta sẽ đẹp đẽ biết bao. Mỗi chúng ta sẽ là sức thôi thúc người kia sống và làm việc đẹp đẽ (...)" (13 giờ ngày 9-7-1964) "Nhật ký của ta ơi, ta sẽ gởi nhật ký đến người mà ta ao ước. Nhật ký sẽ nói lòng ta với người ta yêu. Nhưng nào nhật ký có nói hết được lòng ta! Em ơi, em hãy nghe xao động lòng anh cả ngoài những trang anh viết vội vã này". Cái "buổi chiều gặp em" nó vang như chuông trong anh! "Sự ngân vang (trong tâm hồn)" hiện thành "những trang anh viết vội vã này" là chỉ mới hiện phần nào thôi đó, "em" hãy lắng nghe cả phần chưa hiện, nhé "em"!

Yêu em, ngón ngón giao hòa

(Tối 13-7-1964) "Anh cầm những ngón tay em... / Anh cầm những ngón tay em / Thon thon tháp bút, dịu mềm chồi hoa / Yêu em, ngón ngón giao hòa / Phải hoa hạnh phúc nở xòa lòng anh? / * / Tay ta đan với tay mình / Búp hồng khéo dệt tấm tình đôi ta... / Dệt trăm nghìn nỗi thiết tha / Lòng say rạo rực, nói ra ngại ngùng...". (Sáng 14-7-1964) "Mỗi sáng mặt anh trong mặt gương / Thẫn thờ còn thiếu mặt em thương / Bấy lâu bóng lạnh buồn đơn chiếc / Kính lạnh buồn xa hơn đại dương". (19-7-1964) "Em có hay chăng? Dáng mặt em / Ðã thành dáng hạnh phúc êm đềm / Anh nhìn chan chứa say ngày mới / Em đẹp vừng dương xóa bóng đêm". Có tay em để "ngón ngón giao hòa" cho "hoa hạnh phúc nở xòa" trong lòng, có mặt em để gương khỏi thiếu bóng, để kính ấm vui. Em, em, mặt trời của anh...

Rồi như cành quấn ôm tha thiết

(Chiều chủ nhật 26-7-1964) "(...) Em đến anh rồi! Buổi sáng xanh / Ðời em hóa một với đời anh / Hôn em chín cả hai làn má / Hạnh phúc đầy như trái chín cành / * / Em bảo: "Yêu nhau cùng sống chết" / Anh thêm: "Sống hạnh phúc cho nhau" / Rồi như cành quấn ôm tha thiết / Tay lại cầm tay, đầu tựa đầu...". (Ðêm 26-7-1964) "(...) Ðêm nằm vọng nhớ em yêu nhớ / Em biết lòng anh ran nhớ em / Em biết lòng anh là động lửa / Yêu em cháy rực suốt ngày đêm? / * / Ví bằng mở được ngực anh ra / Anh cất em vào trong thịt da / Khi ngủ có em trong nhịp thở / Chiêm bao tỉnh giấc khỏi buồn xa... / * / Em của lòng anh cuối phố kia / Ngờ đâu anh thức giữa đêm khuya / Viết thơ ca tụng tình em nhỉ... / Mộng đẹp về em động nét mi. / * / Em nhớ, ngày mai em đến sớm / Yêu em, anh thức để cầm canh / Cho tình ta vượt qua ghềnh thác / Cho mãi Em Là Em Của Anh". Em có hai làn má, anh hôn đi hôn lại như sóng biếc hôn cát vàng (4), khiến má chín nhừ. Rồi má tựa má, vai kề vai, tóc ngắn dài trộn lại (5), tay thon và không thon đan lại, rồi lời thiết tha nối lời tha thiết... Ðọc nhật ký, mới biết khi yêu "Lửa Thiêng" cũng "nóng" kém gì "Thơ Thơ" đâu. Khác ở chỗ, bạn chí thân của Huy Cận "riết (sắc yêu kiều) giữa đôi tay thất vọng"(6), còn chính Huy Cận thì riết với tràn trề hy vọng!

Lẽ cuộc đời phải vậy

(29-7-1964) "Sáng nay em lại đến / Sáng nay em lại đến / Mặn nồng tình đôi ta / Chuyện, bao giờ hết chuyện! / Tay cầm tay thiết tha / * / - Anh ơi, anh có biết / Em chờ anh từ lâu / Bởi chờ anh tha thiết / Bây giờ ta gặp nhau / * / - Em ơi, em có hay / Anh ước thầm em mãi / Nay ta cộng tháng ngày / Lẽ cuộc đời phải vậy". (Trưa 31-7-1964) "Em lại đến với anh, em mang theo cụm hoa hồng trắng để vào lọ tím trên bàn cho anh. Và em trao anh chiếc khăn em thêu hai chữ tên anh và em. Hôn em không ngớt, yêu em vô cùng em ơi!". (Tối 31-7-1964) "Chiều nay em trao anh hai chiếc ảnh của em. Em đề sau ảnh hai câu thơ: Lòng xin trao vẹn người thương / Hồn luôn theo dõi bước đường anh đi". Ðọc Huy Cận yêu, mà chợt thương Xuân Diệu: "Yêu là chết ở trong lòng một ít / Vì mấy khi yêu mà chắc được yêu / Cho rất nhiều song nhận chẳng bao nhiêu / Người ta phụ, hoặc thờ ơ, chẳng biết". Duyên Huy đẹp quá, nên Huy thấy "Lẽ cuộc đời phải vậy". Lẽ cuộc đời, với rất nhiều người, không có phải vậy chút nào đâu.

Em là biển của lòng anh

(Sầm Sơn 17 giờ ngày 3-8-1964) "Em của anh (...) Anh (...) sung sướng, hồi hộp cứ muốn ứa nước mắt. Anh nghĩ cũng lạ, cũng thật là kỳ diệu mối tình của hai đứa mình, kỳ diệu mà cũng thật là tất yếu em nhỉ... Tình cảm đến đột ngột mà sâu xoáy ngay, phải không em. Mà cũng có thể nói sự đột ngột đó đã được tâm hồn của hai anh em ta chuẩn bị từ lâu: cuộc sống tâm hồn của mỗi đứa tất nhiên phải dẫn đến gặp tâm hồn đồng điệu. Em là tất yếu của lòng anh! / Em là tất yếu của lòng anh! / Là lẽ đương nhiên, chuyện đã đành / Em đến anh như từ nhịp thở / Của hồn anh, của cả đời anh. Ðêm qua anh nằm "thương" em vô hạn, thương theo nghĩa tiếng Huế (...) theo nghĩa chữ "người thương" trong câu thơ của em đề sau ảnh. Anh muốn có em bên để ôm em vào lòng thật chặt (...) Anh muốn ấn đầu em vào đầu anh cho những ý nghĩ xúc động của anh nhập vào em (...)". (Sầm Sơn 13 giờ 30 ngày 4-8-1964) "Sáng nay năm giờ anh đã dậy (...) Biển sáng sớm đẹp vô ngần em ạ. Có một cái gì rất măng tơ trong biển, trong những làn sóng ban mai. Rất trẻ và rất tình. Anh nhớ em, nhớ em không thể nói được trước biển dạt dào như vậy. Em là biển của lòng anh (...) Anh đến em như anh về với biển / Anh đến em như anh về với biển / Em nghìn năm biển lớn của lòng anh / Em dào dạt tình em vĩnh viễn / Ngọn triều em cao vút quá mây xanh". "Tất yếu", "tất nhiên", "tất yếu", "tất yếu", "lẽ đương nhiên", "đã đành"?! Hẳn chỉ là với những "anh" và "em" số đỏ như trong nhật ký này thôi. "Anh đến em như...". Có phải ai cũng "về với biển" được đâu. Khối kẻ suốt đời lang thang trong mênh mông... cát. "Biển sáng sớm (...)". Nhà thơ của cảm xúc không gian lại đang rạo rực cảm xúc "sự sáng tạo vô hồi vô hạn của vũ trụ". Đặc biệt lần này, Huy Cận vừa thấy biển trước mắt như mọi người thấy lại vừa cảm thấy trong lòng một thứ biển khác mà không phải bất cứ ai cũng may mắn có lần được cảm. "Ngọn triều em cao...", trời ơi!

Hỡi em sắp cưới của anh!

(Sầm Sơn 6 giờ sáng 6-8-1964) "(...) Chùm hoa em tặng mãi tươi / Ra đi, anh bỏ trong người mang đi / Hương hồng nồng đượm đê mê / Hương em quấn quít đi về với anh / Cánh hoa trong túi để dành / Hôn hoa đỡ nhớ một mình nhớ em". (Sầm Sơn 19 giờ 6-8-1964) "Em yêu quý (...) Có cảm giác như là em đã nhập vào anh. Em thành ra một nửa tâm hồn của anh, của cả thân thể anh nữa. Em ở nhà, có nghe lòng anh nhớ em không? Em có nghe nóng nơi ngực lòng nhớ da diết của anh không? Mới một tuần xa nhớ nhớ điên / Nhớ môi em nói, mắt em nhìn / Nhớ vừng trán rộng như ngày mới / Nhớ cả mùi hương cổ áo em". (Sầm Sơn 20 giờ ngày 7-8-1964) "Tối nay, anh tâm sự với em, người vợ sắp cưới của anh. Chúng ta sẽ cùng nhau sống một cuộc đời đáng sống, sống một cuộc đời đẹp đẽ và đầy nghị lực em ạ. Em ạ (...) tình yêu của em (...) là một nguồn hứng khởi lớn cho anh. Em ơi, anh vững chân hơn trong đời vì có em đi cùng anh (...) Anh hôn em nghìn lần, hôn đôi mắt hiền dịu và suy nghĩ của em, hôn cái miệng mà mỗi khi em nói hơi mỉm cười cứ làm chết điếng lòng anh! Hỡi em sắp cưới của anh / Hỡi em sắp cưới của anh! / Anh yêu anh dặn để dành đôi câu: / Sống đời dũng cảm cùng nhau / Là đời tuyệt đẹp tuyệt giàu em ơi! / Có em, anh có gấp mười / Những gì tha thiết ở đời đó em...".(Sầm Sơn 9 giờ sáng 9-8-1964) "(...) Em! Tại sao mới hơn một tháng, mà đời của chúng ta đã giàu quá khứ vậy em? Chúng ta đã có một quá khứ đầy nặng với nhau rồi. Anh mang em trong lòng, với cả những ngày tháng qua, với cả những ngày tháng đã qua của em... Lạ thật em ạ, anh tưởng như anh biết cả tuổi thơ ấu của em. Em! tất cả đời em là của anh, anh yêu quý nó vô ngần". "Em nhập vào (...) thành ra một nửa tâm hồn của anh" mọi người có thể cố hiểu, nhưng "của cả thân thể anh nữa" thì tưởng là bí mật quá, chắc không có ai dám mong hiểu! Tình yêu đích thực vẫn thường có những cái bất khả tư nghì, ta hãy chỉ biết rằng yêu nhau mà nhập luôn vào nhau như thế thì tiện lắm, bởi những lúc xa nhau vẫn được có nhau. Tất nhiên là có cái phần bên trong của nhau thôi, chứ về ngoại hình ngoại hương như môi mắt trán hương cổ áo thì người ra Sầm Sơn vẫn cứ phải "hướng về Hà Nội"... Sự kiện "em sắp cưới của anh" có cái tính tình khiến "anh" cảm thấy tình yêu hết sức tha thiết này sẽ tác động tích cực lên cuộc đời vốn đã từ lâu rất tích cực của mình, sự kiện ấy thật đáng trầm trồ. Cuối cùng, "anh tưởng như anh biết cả..." mới đọc ta thấy lạ, nhưng thực ra, có phải hai người yêu nhau kể cho nhau nghe tuổi thơ mình, làm cho tưởng như biết nhau từ thuở còn thơ, là điều khá phổ thông?

Bích Câu kỳ ngộ mới

(Tối 9-8-1964) "Em đến phòng anh (...) đọc mấy đoạn thơ em làm tặng anh (...) Anh hôn em mà thấy lòng anh tan vào môi em. Anh ôm em mà thấy tất cả em, tất cả em tự lòng anh mà toát ra. Như em là sức sáng tạo của lòng anh, của cả toàn thân anh". (Ðêm 9, sáng 10-8-1964) "(...) Phòng anh lộn xộn sách cùng vở / Có cả đời anh còn ngổn ngang / Trăng mấy mùa không vào cửa sổ / Hoa không ai cắm ở trên bàn. / * / Em yêu em đến, mở xanh trời / Anh tạm bày qua, lấy chỗ ngồi / Hai đứa giữa phòng còn bụi bặm / Mà lòng náo nức quá, em ơi! / * / Nơi anh hằng sống, hằng suy nghĩ / Vui cuộc đời chung, đau khổ riêng / Thiếu một hồn em, anh để chỗ / Chờ em, như thể chuyện thần tiên. / * / Vậy rồi em đến, ở bên anh / Hơn chuyện chàng Uyên gặp bức tranh / Em đẹp trăm lần hơn Tố Nữ / Sửa sang cuộc sống vẹn ân tình. / * / Em không nhập trốn tranh nào cả / Dấn bước cùng anh giữa cuộc đời / Chẳng phải rình em sau cánh cửa / Yêu nhau đâu cũng bước trùng đôi. / * / Anh giao phòng này, giao lòng này / Cho em xếp đặt kể từ đây / Cho hoa em cắm hồng tươi mãi / Cho trán anh kề dịu ấm tay. / * / Phòng anh lộn xộn sách cùng vở / Là chốn tình ta xây tổ êm / Sách vở chép trăm tình đẹp đẽ / Có ghen chăng nhỉ anh cùng em? / * / Sáng nay cầm bút chép bài thơ / Viết tặng em yêu, thỏa đợi chờ / Anh thấy phòng ta quang đãng lạ / Lòng vui gấp mấy Tú Uyên xưa (...)". (Tối 10-8-1964) "Anh đến nhà em, em ở nhà một mình trên gác. Anh lên cùng em, trao em bài thơ "Phòng anh" (...) Xem ảnh em chụp hồi nhỏ với các chị và các em của em (...) Anh tưởng tượng tuổi nhỏ của em, từng bước lớn lên của em, những ước mơ suy nghĩ của em. Anh sung sướng quá khi nghĩ rằng quá khứ của em đã tạo ra em, hôm nay cho anh gặp, cho anh được có em, cho anh được yêu em. Em! anh gọi thầm em, em có nghe không? (...)". Trong đoạn nhật ký trước, "em đã nhập vào anh" cả hồn lẫn xác, còn đây thì "em" lại "tự lòng anh mà toát ra", mà không phải chỉ tự lòng, mà "cả toàn thân"! "Em" vừa là "sức sáng tạo của lòng anh (...) thân anh", lại vừa là do "quá khứ của em đã tạo ra"... Trước đã tự nhủ rằng chớ có cố nghĩ, nhưng giờ lại không nhịn được... Có phải, đại khái, là như hai diễn biến hoàn toàn độc lập đã ngẫu nhiên dẫn đến một kết quả chung: trong lúc quá khứ của "em" liên tục sáng tạo, hoàn chỉnh con người "em", thì khát khao lãng mạn của anh cũng liên tục sáng tạo, hoàn chỉnh mô hình đối tượng, để đến "tối thứ Bảy 4-7-1964 tại nhà chị Tr." thì một người ôm trong lòng một mô hình bỗng bị "sét đánh", thấy nó hiện ra sờ sờ trước mắt! Người ấy "chủ quan" cho rằng như thế là tất yếu, nhưng ta đứng ngoài thấy, tuy thật đẹp, đó chẳng qua là một sự tình cờ... Cái cuộc gặp gỡ lạ lùng đời nay này đẹp chẳng kém mà lại có hậu hơn cuộc "kỳ ngộ" ở Bích Câu nhiều. "Em" Trần Lệ Thu rồi sống với "anh" Huy Cận đến bốn mươi năm trời, vượt xa khoảng thời gian "em" Giáng Kiều đã ở dưới trần với "anh" Tú Uyên năm xưa.

Giá anh nuốt được!

"Mới gần đã lại cách xa! / Giá anh nuốt được thân ngà em yêu! / Trong anh mỗi sáng mỗi chiều / Có em, anh được thương nhiều em thương". "Em" nào đây mà được thương tới nỗi ao ước... nuốt? Hẳn là "em" đã khiến "anh" nhật ký ngày nhật ký đêm.

Tưởng nghe thầm

"Cứ chi chớp bể mưa nguồn! / Nắng vàng gió nhẹ, cũng buồn tương tư / Tiếng đầu dây – thực hay hư? / Nửa bên tai, lại nửa từ xa xăm / Giọng em khe khẽ trầm trầm / Anh nghe quen tưởng nghe thầm trong anh". Bài này giọng điềm đạm, nhưng "anh nghe quen" thế thì chắc vẫn là "em" đó thôi. Tiếng ngoài nghe ngỡ tiếng trong / Bởi em xa vẫn giữa lòng anh đây! / Giọng trầm khe khẽ đầu dây / Bao giờ mày lại cọ mày, hỡi em!
 

__________

(1) Giai phẩm Người Việt (Mỹ) Xuân Canh Dần 2010 có đăng một số trang dưới nhan đề "Nhật ký tình yêu Huy Cận".

(2) Xem Hồi ký song đôi của Huy Cận.

(3) Báo Văn Nghệ, phụ trang Thơ, tháng 3/2005.

(4) Bài "Biển" của Xuân Diệu.

(5), (6) Bài "Xa cách" của Xuân Diệu.