-
"Đây là một yêu cầu hơi
khác thường, "
TS. Wagner nói, hy vọng mình
dè dặt như vậy là thích đáng.
-
"Theo tôi biết, đây là lần
đầu tiên có người yêu cầu cung cấp cho Tu viện Tây Tạng
một máy Automatic Sequence Computer. Tôi không muốn thóc mách,
nhưng tôi hầu như nghĩ rằng cái - ơ - định chế của ngài
không xử dụng nhiều với máy như vậy. Ngài có thể giải
thích định dùng nó làm gì!"
vị latma vừa đáp vừa xốc lại
áo chùng lụa và cẩn thận cất cái thước trượt ông đang
dùng để chuyển đổi đơn vị tiền tệ.
-
"Máy Mark V Computer của ông
có thể tiến hành bất cứ thao tác số bình thường nào liên
quan tới những 10 con số. Tuy nhiên với công việc của chúng
tôi, chúng tôi quan tâm đến các con chữ, chứ không phải
các con số. Chúng tôi muốn ông biến đổi mạch điện xuất,
để máy sẽ in ra những chữ, chứ không phải các cột số."
-
"Tôi vẫn chưa hiểu rõ...."
-
"Thưc ra đây là một dự án
chúng tôi đã làm trong 3 thế kỷ qua - từ khi thành lập tu
viện latma. Nó hơi lạ lẫm với cách suy nghĩ của ông, cho
nên tôi hy vọng ông sẽ nghe với tinh thần cởi mở trong khi
tôi giải thích."
-
"Chuyện thật hoàn toàn đơn
giản. Chúng tôi đang lập danh sách sẽ gồm tất cả những
danh xưng khả hữu của Thượng Đế."
-
"Chúng tôi có lý do để tin
rằng,"
vị latma nói tiếp, không có vẻ
gì là khó chịu,
-
"tất cả danh xưng như vậy
có thể viết với không nhiều hơn 9 con chữ của một bảng
chữ cái do chúng tôi đã lập ra."
-
"Và ngài đã làm việc này
trong 3 thế kỷ?"
-
"Vâng, chúng tôi dự tính phải
mất khoảng 15 ngàn năm để hoàn tất việc này."
TS. Wagner hơi có vẻ sửng sốt.
-
"Giờ tôi hiểu tại sao ngài
muốn thuê máy của chúng tôi. Nhưng chính xác ra thì mục đích
của dự án là gì?"
Vị latma lưỡng lự giây lát,
và Wagner phân vân không biết mình có làm ông mích lòng. Nếu
có, thì cũng không thấy chút dấu hiệu phiền hà nào trong
câu ông trả lời.
-
"Ông cứ gọi là nghi thức
đi, nếu ông muốn, nhưng đây là một phần căn bản trong
tin tưởng của chúng tôi. Tất cả danh xưng của Đấng Tối
Cao - Chúa, Jehovah, Allah v.v...-.đều chỉ là những nhãn hiệu
con người dựng nên. Có vấn đề triết lý hơi khó hiểu
ở đây mà tôi không đưa ra để tranh luận, nhưng đâu đó
giữa những hiện ra của tập hợp khả hữu các con chữ sẽ
có cái mà người ta có thể bảo là những danh xưng thực
của Thượng Đế. Bằng cách luân hoán con chữ một cách hệ
thống chúng tôi đang cố gắng liệt kê tất cả danh xưng
này."
-
"Tôi hiểu. Ngài đã bắt đầu
từ AAAAAAA....và sẽ tiến dần đến ZZZZZZZ..."
-
"Đúng vậy - mặc dù chúng
tôi dùng một bảng chữ cái đặc biệt của riêng chúng tôi.
Dĩ nhiên biến đổi máy đánh chữ để ứng phó với việc
này là chuyện vặt. Vấn đề thích thú hơn là chế ra mạch
điện thích hợp để loại bỏ những kết hợp lố bịch,
buồn cười. Ví dụ không cho con chữ nào được xuất hiện
nhiều hơn 3 lần liên tiếp theo nhau."
-
"Ba? Chắc ngài muốn nói hai."
-
"Ba mới đúng: tôi e rằng phải
mất rất lâu cũng không đủ giải thích tại sao, cho dù ông
hiểu ngôn ngữ chúng tôi."
Wagner vội đáp.
-
"May thay, ứng dụng máy Automatic
Sequence Computer cho việc này cũng là chuyện dễ thôi, vì một
khi nó đã được lập trình thích nghi nó sẽ luân hoán lần
lượt mỗi con chữ và in ra kết quả. Việc chúng tôi phải
mất 15 ngàn năm bây giờ chỉ cần 100 ngày là xong."
TS. Wagner hầu như không nghe thấy
âm thanh yếu ớt của đường phố Manhattan xa phía dưới.
Ông đang ở trong một thế giới khác, một thế giới những
đồi núi tự nhiên, không phải nhân tạo. Cao tít trên những
hang ổ hẻo lánh, các tu sĩ này đã kiên nhẫn làm việc, thế
hệ sau tiếp thế hệ trước, lập ra danh sách các chữ vô
nghĩa. Không biết có giới hạn nào cho những điên rồ của
nhân loại không? Tuy nhiên ông không được hé lộ suy nghĩ
thầm kín của mình. Khách hàng luôn luôn có lý.....
ông tiến sĩ đáp,
-
"chúng tôi có thể biến đổi
cái máy Mark V để in ra danh sách có đặc tính như vậy. Tôi
bận tâm hơn với vấn đề lắp ráp và bảo trì. Ngày nay,
đến Tây Tạng không phải dễ."
-
"Chúng tôi có thể thu xếp
chuyện này. Các bộ phận máy đều nhỏ có thể dùng đường
hàng không - đó là một lý do tại sao chúng tôi chọn máy
ông. Nếu ông có thể đưa chúng đến Ấn Độ thì từ đó
chúng tôi sẽ cung cấp di chuyển."
-
"Và ngài muốn thuê 2 kỹ sư
của chúng tôi?"
-
"Vâng, trong 3 tháng cần cho
dự án."
-
"Chắc chắn là Phòng Nhân Sự
có thể thu xếp chuyện này."
TS. Wagner ghi chú vào một sổ
nhỏ trên bàn.
Trước khi ông dứt câu vị latma
đã chìa ra một mảnh giấy nhỏ.
-
"Đây là kết toán tín dụng
của tôi đã được chứng nhận của Asiatic Bank."
-
"Cám ơn ngài. Có vẻ như là
- ơ - thỏa đáng. Vấn đề thứ hai nhỏ đến nỗi tôi ngần
ngại nêu ra - nhưng thật lạ là những cái hiển nhiên lại
rất thường bị bỏ qua. Nguồn điện năng của ngài ra sao?"
-
"Một máy phát điện diesel
cung cấp 50 kilowatt ở điện thế 110 volt. Nó được lắp ráp
khoảng 5 năm trước và hoàn toàn có thể tin cậy. Nó làm
cho cuộc sống ở tu viện dễ chịu hơn nhiều, nhưng dĩ nhiên
nó thực ra được thiết lập để cung cấp điện cho máy
chạy bánh xe quay các bản kinh."
TS. Wagner lập lại.
Quang cảnh nhìn xuống từ bờ
tường rào khiến chóng mặt, nhưng riết rồi mọi sự cũng
quen. Sau 3 tháng George Hanley không còn ấn tượng bởi cái dốc
xoải xuống vực sâu khoảng 700 mét hay cái hình bàn cờ của
những cánh đồng thung lũng xa xa phía dưới. Anh đang tựa
vào những phiến đá gió mưa đã bào nhẵn, buồn rầu ngó
đăm đăm mấy ngọn núi ở xa mà tên của chúng anh chả bao
giờ buồn tìm hiểu.
George nghĩ anh chưa bao giờ
gặp chuyện điên rồ hết cỡ như chuyện này. "Dự Án
Shangri - La", cái tên đã được khai sinh bởi một tay khùng
nào đó ở phòng thí nghiệm. Nhiều tuần nay cái máy Mark V
đã sản xuất ra cả tấn tờ giấy đầy những chữ vô nghĩa,
khó hiểu. Kiên nhẫn, không ngưng nghỉ cái máy computer
đã sắp xếp các con chữ thành những tập hợp khả hữu,
khảo sát tới cùng mỗi kiểu loại trước khi sang kiểu loại
kế tiếp. Khi các tờ giấy được máy đánh chữ điện tử
in ra thì tu sĩ cẩn thận cắt chúng và dán thành những quyển
sách to tướng.
Tuần tới, tạ ơn trời, họ
sẽ hoàn tất công việc. Tính toán bí hiểm nào đã khiến
họ vững tin đến nỗi không cần phải tiếp tục với những
chữ gồm 10, 20, hay 100 con chữ, George thật không hiểu. Anh
thường nằm mơ ác mộng có thay đổi nào đó của kế hoạch,
và vị latma trưởng (mà họ tự nhiên gọi là Sam Jaffe,
mặc dù trông không giống chút nào) thình lình tuyên bố
kế hoạch sẽ kéo dài tới khoảng năm 2060. Họ hoàn toàn
có thể làm vậy.
George nghe trong gió tiếng đóng
sầm của cánh cửa gỗ dày nặng khi Chuck tiến ra tường rào
tới bên anh. Như thường lệ anh ta đang hút điếu xì gà nó
đã làm các tu sĩ biết tiếng anh - họ hình như hoàn toàn
sẵn sàng tiếp thu tất cả những thích khoái nhỏ, và hầu
hết những thích khoái lớn, của cuộc đời. Đây là một
việc họ ưa thích: họ có thể khùng khùng, điên điên, nhưng
họ không phải là những người câu nệ, cố chấp. Họ cũng
du hành thường xuyên xuống làng chẳng hạn....
Chuck nói với vẻ quan trọng.
-
"Tôi biết chuyện có thể gây
ra phiền phức."
-
"Chuyện gì xấu? Máy vận
hành sai?"
Đây là chuyện bất ngờ xấu
nhất George có thể nghĩ ra. Nó có thể trì hoãn ngày trở
về, và không gì có thể kinh hoàng hơn. Cảm nghĩ của anh
hiện giờ là, ngay chỉ nhìn thấy quảng cáo trên TV thôi cũng
như là được bánh thánh từ trên trời vậy. Ít ra cũng có
cái gì đó liên hệ đến quê nhà.
-
"Không - không có gì giống
vậy."
Chuck ghé ngồi trên tường rào,
điều này khác thường vì mọi khi anh rất sợ ngã.
-
"Tôi vừa tìm ra tất cả sự
thể ."
-
"Anh muốn nói gì? Tôi nghĩ
là chúng ta đã biết."
-
"Chắc chắn rồi - chúng ta
biết các tu sĩ đang cố làm gì. Nhưng chúng ta không biết
lý do tại sao. Thật là điên rồ hết cỡ - "
-
"Cho tôi biết chuyện gì mới,"
George lầu bầu.
-
" - nhưng già Sam vừa cho tôi
rõ. Anh biết cái thói quen mỗi xế trưa ông tạt vào quan sát
các tờ giấy in ra. Phải, lần này ông có vẻ hơi khích động,
hay ít ra cũng gần như ông sắp đạt được nó. Khi tôi bảo
ông chúng ta đang ở vào giai đoạn cuối cùng, ông hỏi tôi,
với cái giọng tiếng Anh nhỏ nhẹ dễ thương, có bao giờ
tôi thắc mắc chuyện họ đang cố gắng làm. Tôi đáp 'Có
chứ' - và ông đã cho tôi biết."
-
"Tiếp đi: Tôi tin lời anh"
-
"Phải, họ tin rằng một khi
họ đã liệt kê tất cả danh xưng của Người - mà họ tính
toán tất cả có khoảng 9 tỷ - thì mục tiêu của Thượng
Đế đã thành đạt. Nhân loại đã hoàn tất công việc họ
được tạo ra để thi hành và sẽ không còn lý do để tiếp
tục tồn tại. Thật vậy, chính cái ý tưởng đó là một
cái gì rất giống như phạm thượng, báng bổ."
-
"Rồi họ dự đoán chúng ta
sẽ làm gì? Tự tử?"
-
"Không cần phải vậy. Khi danh
sách lập xong, Thương Đế sẽ hiện ra và chỉ việc kết
liễu mọi sự....Thế là xong!"
-
"Ô! Tôi hiểu rồi. Khi chúng
ta xong việc, thì cũng sẽ là tận thế."
Chuck cười nhẹ lo lắng.
-
"Tôi cũng nói với Sam như vậy.
Và anh biết chuyện gì xảy ra không? Ông nhìn tôi cách rất
kỳ lạ, như thể tôi là đứa ngu trong lớp, và nói, "Không
có gì tầm thường bằng vậy"
George trầm ngâm một lát, rồi
nói.
-
"Đó là cái tôi gọi là cách
nhìn Toàn Cảnh (Wide View). Nhưng anh tính sao, chúng ta nên làm
gì về chuyện này? Tôi thấy rằng nó chẳng có mảy may gì
khác đối với chúng ta. Dẫu sao, chúng ta cũng đã biết họ
điên điên, khùng khùng."
-
"Phải - Nhưng anh không thấy
có thể xảy ra chuyện gì à? Khi danh sách đã hoàn tất và
tiếng kèn của Ngày Phán Xét không thổi lên - hoặc bất cứ
chuyện gì họ chờ đợi mà không xảy ra - thì chúng ta có
thể bị đổ thừa. Chính máy của chúng ta họ đang xử dụng.
Tôi không thích tình hình này chút nào."
George chậm rãi nói.
-
"Anh có lý ở điểm này. Nhưng
anh thấy đấy, loại chuyện như thế đã từng xảy ra trước
đây. Hồi còn nhỏ ở dưới Louisiana chúng tôi có một ông
giảng đạo lập dị, có lần bảo rằng chủ nhật tới sẽ
tận thế. Hàng trăm người tin ông - có người bán cả nhà.
Tuy nhiên khi không có gì xảy ra, họ không trở nên giận dữ,
như anh chờ đợi. Họ chỉ cả quyết rằng ông đã tính toán
sai, và cứ tiếp tục vững tin. Tôi đoán giờ vẫn có người
tin."
-
"Phải, nhưng đây không phải
Louisiana, nhắc anh nếu anh không nhận ra. Đây chỉ có 2 chúng
ta và mấy trăm tu sĩ. Tôi mến họ và tôi thấy tội cho Sam
khi công trình ông đã bỏ cả cuộc đời để thực hiện
lại phản tác dụng. Nhưng dẫu sao, tôi mong ước rằng được
ở một nơi nào khác thì vẫn hơn."
-
"Tôi đã mong ước như vậy
nhiều tuần nay. Nhưng chúng ta không thể làm gì khi khế ước
chưa dứt và máy bay chưa đến đón chúng ta rời đây."
Chuck trầm tư nói,
-
"chúng ta luôn luôn có thể
thử phá hoại một chút."
-
"Dẹp cha chuyện phá hoại đi!
Thế sẽ làm sự việc xấu đi thêm."
-
"Tôi không muốn nói vậy. Hãy
thử nhìn sự việc như thế này. Trong 4 ngày nữa, kể từ
giờ, máy sẽ hoàn tất hoạt động, trên cơ sở 20 giờ một
ngày. Phải - vậy thì tất cả chúng ta cần làm là tìm xem
có gì phải thay thế tại 1 trong những đợt trùng tu - cái
gì đó đòi hỏi phải ngưng công việc một hai ngày. Dĩ nhiên
chúng ta sẽ sửa máy, nhưng đừng nhanh quá. Nếu chúng ta lập
thời biểu thích nghi, chúng ta có thể đã ở dưới phi trường
khi danh xưng cuối cùng xuất hiện ra khỏi máy in. Lúc đó
họ không thể bắt chúng ta."
George nói.
-
"Tôi chưa từng bỏ việc kiểu
này bao giờ. Ngoài ra. nó sẽ làm họ nghi ngờ. Không, tôi
sẽ bất động và đón nhận cái sẽ đến,"
-
"Tôi vẫn không thích chuyện
đó,"
7 ngày sau anh nói khi mấy con ngựa
rừng nhỏ, cứng cáp đang đưa họ xuống núi trên con đường
ngoằn ngoèo.
-
"Và anh đừng nghĩ tôi chạy
trốn là vì tôi sợ. Tôi chỉ tội nghiệp cho mấy ông già
đáng thương trên đó và tôi không muốn luẩn quẩn bên họ
khi họ nhận ra mình là những tên ngố. Không biết Sam sẽ
có thái độ ra sao?"
Chuck đáp,
-
"nhưng khi tôi chào giã biệt
tôi có cảm tưởng ông biết chúng ta đang bỏ rơi ông - và
ông không bận tâm vì ông biết máy đang chạy ngon lành, công
việc sắp hoàn tất. Sau đó - phải, dĩ nhiên với ông thì
chả có còn cái Sau Đó nào nữa...."
George xoay người trên yên ngựa,
ngó ngược lên con đường rừng. Đây là chỗ cuối cùng từ
đó có thể nhìn thấy rõ tu viện. Những tòa nhà vuông vắn,
góc cạnh hiện hình rõ nét trong ánh sáng hoàng hôn: đây đó
những đốm sáng lấp lánh trông như những ô cửa sổ ở
sườn tàu đại dương. Đèn điện dĩ nhiên dùng chung điện
thế như Mark V. Chúng chung như vậy được bao lâu? George tự
hỏi. Tu sĩ có thất vọng, giận dữ đập nát computer? Hay
là họ chỉ lặng lẽ ngồi xuống và khởi sự tính toán lại
từ đầu?
Anh biết chính xác chuyện gì
đang xảy ra trên núi ngay lúc này. Latma trưởng và các phụ
tá, trong áo chùng lụa, đang ngồi kiểm tra các tờ giấy khi
các tu sĩ trẻ đem chúng khỏi máy đánh chữ và dán thành
những quyển to tướng. Không ai nói một lời nào. Âm thanh
duy nhất là tiếng lộp cộp không ngừng, rào rào như mưa
không dứt của những phím chữ đập vào giấy, vì Mark V chính
nó thì hoàn toàn im lặng khi lướt nhanh qua hàng ngàn tính
toán mỗi giây. Ba tháng như thế này, George nghĩ, đủ khiến
người ta bắt đầu phát khùng.
Chuck kêu lên, chỉ tay xuống thung
lũng.
Nó chắc chắn đẹp rồi, George
nghĩ. Chiếc DC3 cũ mèm nằm ở cuối phi đạo trông như một
chữ thập nhỏ bằng bạc. Hai giờ nữa nó sẽ đưa tới vùng
tự do và an lành. Một ý tưởng đáng ngẫm nghĩ, nhâm nhi
như rượu ngon. George để nó quay cuồng trong đầu khi con ngựa
kiên nhẫn lê bước xuống dốc.
Màn đêm nhanh chóng của núi
cao Himalaya bây giờ gần như phủ trùm họ. May thay, con đường
rất tốt khi đi vào vùng dưới, và họ đều cầm đuốc.
Không có chút nguy hiểm nào, chỉ có chút khó chịu vì cái
lạnh buốt. Bầu trời trên đầu quang đãng và lấp lánh những
ngôi sao thân mật, quen thuộc. Ít ra cũng không có gì bất
trắc, George nghĩ, để phải lo sợ phi cơ không thể cất cánh
vì điều kiện thời tiết. Đó là cái lo lắng duy nhất còn
lại của anh.
Anh bắt đầu ca hát, nhưng
sau một lát thì ngưng. Vùng này bao la, đầy dẫy núi đồi,
bốn phía lấp lánh như những con ma đội mũ chóp trăng trắng,
không có vẻ gì khuyến khích hồ hởi như vậy. Lát sau, George
ngó đồng hồ.
"Một giờ nữa sẽ tới,"
anh
gọi với qua phía sau vai về hướng Chuck. Ngẫm nghĩ giây lát
rồi anh tiếp:
-
"Không biết máy computer chạy
xong chưa. Bây giờ là đúng thời điểm chấm dứt."
Chuck không trả lời, cho nên George
xoay người lại trên yên ngựa. Anh chỉ có thể tìm thấy
khuôn mặt Chuck, hình trái xoan trắng đang hướng lên trời.
Chuck thì thầm, và George ngước
mắt lên trời.
(Luôn luôn có một chút thời gian cuối cùng
cho mọi sự việc.)
Trên đầu, không chút tiếng
động, các ngôi sao đang tắt ngấm.
Phạm
Đức Thân dịch
|