Trở về
Tác giả
Hương Cau dịch thơ
Lời Mẹ Dặn
Phùng Quán (1957)
Tôi mồ côi cha năm hai tuổi 
Mẹ tôi thương con không lấy chồng 
Trồng dâu, nuôi tằm, dệt vải 
Nuôi tôi đến ngày lớn khôn. 

Hai mươi năm qua tôi vẫn nhớ 
Ngày ấy tôi mới lên năm 
Có lần tôi nói dối mẹ 
Hôm sau tưởng phải ăn đòn. 

Nhưng không, mẹ tôi chỉ buồn 
Ôm tôi hôn lên mái tóc 
- Con ơi trước khi nhắm mắt 
Cha con dặn con suốt đời 
Phải làm một người chân thật. 

- Mẹ ơi, chân thật là gì? 
Mẹ tôi hôn lên đôi mắt 
Con ơi một người chân thật 
Thấy vui muốn cười cứ cười 
Thấy buồn muốn khóc là khóc. 
Yêu ai cứ bảo là yêu 
Ghét ai cứ bảo là ghét 

Dù ai ngon ngọt nuông chiều 
Cũng không nói yêu thành ghét. 
Dù ai cầm dao dọa giết 
Cũng không nói ghét thành yêụ 

Từ đấy người lớn hỏi tôi: 
- Bé ơi, Bé yêu ai nhất? 
Nhớ lời mẹ tôi trả lời: 
- Bé yêu những người chân thật. 

Người lớn nhìn tôi không tin 
Cho tôi là con vẹt nhỏ 
Nhưng không ! những lời dặn đó 
In vào trí óc của tôi 
Như trang giấy trắng tuyệt vờị 
In lên vết son đỏ chóị 

Năm nay tôi hai mươi lăm tuổi 
Đứa bé mồ côi thành nhà văn 
Nhưng lời mẹ dặn thuở lên năm 
Vẫn nguyên vẹn màu son chói đỏ. 

Người làm xiếc đi giây rất khó 
Nhưng chưa khó bằng làm nhà văn 
Đi trọn đời trên con đường chân thật. 

Yêu ai cứ bảo là yêu 
Ghét ai cứ bảo là ghét 
Dù ai ngon ngọt nuông chiều 
Cũng không nói yêu thành ghét 
Dù ai cầm dao dọa giết 
Cũng không nói ghét thành yêụ 

Tôi muốn làm nhà văn chân thật 
chân thật trọn đời 

Đường mật công danh không làm ngọt được lưỡi tôi 
Sét nổ trên đầu không xô tôi ngã 
Bút giấy tôi ai cướp giật đi
Tôi sẽ dùng dao viết văn lên đá. 
 

***
A Mother’s Advice
by Phung Quan (1957)
When I was two years old, my father ceased to be
My mother has not remarried since, out of her love for me
She since has grown mulberry, cared for silkworms, and weaved daily
To bring me up until the day I have grown fully.

It has been twenty years, I still remember, since the day
I was only a naïve boy of five years of age
I did not remember why, but to my mother did I lie
I thought I would get the spanking I deserved that time.

My mother did not deliver it but with a sadness in her eyes
She embraced me, and kissed the hair of mine
- My son, before your father passed away 
He said that in all your life you should strive 
To remain a person of honesty, and should never lie.

- Mommy, what is honesty? Why?
My mother kissed me on the eyes
- My son, an honest person is one
Who would smile when he feels like smiling
Would cry when he feels like crying
Would say, I like, to someone he likes
Would say, I dislike, to someone he dislikes

Despite anyone’s sweet talking and appeasing
He would not switch liking for hating
Despite anyone’s knife holding and threats of killing
Would not switch hating for liking.

Since then, whenever someone asks me:
- Little boy, who do you love most, who would it be?
I answer them, remembering what my mother has said:
I love honest people, who would call a spade a spade.

Grown-ups look at me in disbelieving
Considering me just a little parrot in my talking
But what my mother has said remains
Imprinted deep in my brain
Just like onto a bright white piece of paper
A bright red seal is permanently imprinted forever

This year it is twenty five years in coming
The orphaned boy becomes a writer in his living
But what my mother has said since I was five
Its crimson colour remains intact and bright.

Though the tightrope walker’s work is difficult in his walking
But it is more difficult for a writer in his writing
Who ought to remain totally in honesty in his living.

Who would say, I like, to someone he likes
Would say, I dislike, to someone he dislikes
Despite anyone’s sweet talking and appeasing
He would not switch liking for hating
Despite anyone’s knife holding and threats of killing
Would not switch hating for liking.

I want to be an honest writer
All my life and perhaps forever

Fame’s sweetness and honey cannot sweeten my tongue in bitterness
Lightning cannot strike me down and make me depressed
If someone snatches away my pen, paper, and instruments for my writing 
I would use knives to write on stones with my carving.
 

Translated from Vietnamese into English by Hương Cau Cao Tân
on 27 July, 2019 in British Columbia, Canada