Thời
thiếu nữ của tôi gắn liền với Thành nội. Nơi này tôi
đã sinh ra và lớn lên. Tôi yêu Thành nội bởi Thành nội
đã đi vào cuộc đời tôi với nhiều sắc màu . Những sắc
màu ấy đã quanh quẩn bên tôi, thầm thì sẻ chia những buồn
vui của tôi suốt thời con gái và nó đã lớn dần trong tôi
cho đến tận bây giờ. Khi thương cảm, khi thoáng qua, khi ngậm
ngùi, khi nhớ nhung nuối tiếc không nguôi với sáng, trưa,
chiều, tối nội thành. Tất cả đều ánh lên một vẻ đẹp
lạ lùng : trang nhã, kiêu sa, lấp lánh điệu sầu và buồn
lê thê của thời gian, không gian phủ lên bốn mùa của Huế.
Riêng tôi, mỗi mùa thương nhớ của Huế ở nội thành đều
mang một màu sắc khác nhau gợi nhớ một thời dịu dàng tóc
xỏa ngang vai của con gái và nét ngu ngơ đa tình của con trai
...
Thành nội mùa xuân. Một góc
hoàng cung nhuộm vàng nắng xuân. Nắng xuân Thành nội lao xao
rồi lả lướt theo gió đưa hoàng cung trầm mặc bổng sáng
rực niềm kiêu hãnh về một quá khứ xa xưa ... Mỗi giai đoạn,
mỗi thời khắc người Thành nội đều nghĩ và nhớ về hoàng
cung một cách khác nhau nhưng tất cả đều đẹp và cùng đến
một điểm chung. Êm đềm. Dậy sóng. Mùa xuân Thành nội rực
rỡ sắc màu. Gió ru hồn hoa, hoa lả lướt nương gió thắm
ngát hương. Nắng xuân từ từ nhả khắp nơi. Một dải lụa
mềm. Vàng ươm. Vườn nối tiếp vườn thấp thoáng những
hàng chè tàu xanh trải dài theo nắng. Không khí mát mẻ trong
lành. Một khoảng trời dịu ngọt rộn tiếng chim ca. Thiên
nhiên và con người đã vẽ lên bức tranh xuân Thành nội nguyên
trinh, trang nhã, đáng yêu. Gió xuân hây hây làm hồng má thiếu
nữ Thành nội . Con gái Thành nội ở một chừng mực nào
đó là một thiếu nữ đằm thắm, dễ thương, kín đáo nhưng
lãng mạn và quyến rũ. Dưới nắng xuân - nắng mới của
thời khắc giao mùa, con gái Thành nội hiện ra như một nàng
thơ mảnh mai, yểu điệu là đề tài hấp dẫn của thi nhân,
họa sĩ qua các ngõ hoa yên ả nội thành. Mùa xuân, Thành nội
có nhiều nhà vườn đẹp. Hoa lá khoe sắc. Lá dễ thương
khoác chiếc áo màu lục non làm nền cho hoa rực rỡ vươn
cành mời gọi khách tao nhân viếng nội thành. Tôi có cảm
tưởng, mỗi khu vườn hoa kiểng của Thành nội là một "bến
đợi" trỗi tình thơ. Hoa đang chờ người thưởng lãm. Hoa
đang đợi một bóng xưa ghé về. Nắng xuân thêu hoa như bờ
neo cuộc đời của một thời vương giả rồi từ từ chuyển
vào miền hoa mộng của một mùa trăng ...
Thành nội xôn xao đón hạ
về. Sáng Thành nội, nắng chao nghiêng thả dải lụa vàng
buộc những hàng cây. Cây hát. Cây làm dáng xòe lá trốn nắng
thầm thì với gió tỏa hương bay qua các ngõ hoàng thành. Trưa
hạ. Thành nội nắng. Thành nội nóng. Tôi ngẩn ngơ đứng
giữa nắng trưa hè. Người ta bảo tôi điên. Không. Tôi không
điên. Tôi tỉnh và đang đắm hồn theo những hàng phượng
đốt lửa đỏ rực trên trời để nghĩ về một mùa thi thuở
còn đi học. Giật mình. Mãi đến bây giờ vẫn còn sợ -
sợ hỏng thi ; để nhớ về những buổi chia tay đằm thắm
với lời hẹn ước dễ thương của "ngày đó chúng mình",
ngày chúng ta đi nhẹ vào đời của nhau. Thành nội mùa hạ
đẹp nhất vẫn là những đêm trăng. Trăng từ hoàng cung ra
đến dân giã. Cũng vẫn chỉ là trăng. Nhưng với tôi, trăng
bước vào ngưỡng cửa hoàng cung trăng bỗng trở nên kiêu
sa, quyến rũ, lộng lẫy mang mang điệu sầu của một thời
vàng son xa xưa còn đọng lại. Trăng ngoài đời thì khỏi
phải nói. Lung linh sắc màu, gợi cảm. Mỗi màu sắc mang một
mảnh hồn riêng. Dưới trăng hạ, người nội thành bỗng
trở thành nhà thơ. Tỉnh, say rồi say và tỉnh để thưởng
cảnh và say tình. Trăng - Thơ - Tình đan xen, cuộn vào nhau
làm cho hồn con trai, con gái Thành nội mang một chút nghệ
sĩ lãng đãng rong chơi với cõi người. Mùa trăng, Thành nội
là hoa, là lá, là núi, là đá, là sông, là gió, là mưa trong
một vũ khúc đẹp làm say lòng người. Trăng điệu đàng mơ
hồ thoáng nét duyên dìu hoa đi chầm chậm. Trăng thay áo cho
lá. Trăng làm núi lên cao. Trăng lao xao tiếng đá buồn. Trăng
lấp sông bằng lá. Trăng chở gió đi tìm mưa ... Ôi ! Trăng
Thành nội. Nhưng mùa hạ ấy đã xa, có còn chăng chỉ là
kỷ niệm để tôi phải khóc khi nhớ về, phải buồn khi ngắm
trăng treo ở một miền đất xa ...
"Mùa thu thả chiếc lá vàng".
Chiếc lá vàng bay là hình ảnh đẹp của mùa thu. Mùa thu Thành
nội đẹp nhờ lá vàng. Đường chiều vương gió Lê Huân,
Đoàn Thị Điểm, Đinh Bộ Lĩnh, Âm Hồn, Đinh Công Tráng,
Lục Bộ nao nao lá vàng bay. Lá lặng lẽ giã từ cành, nơi
lá đã trải lòng suốt mấy mùa thơ. Tôi đã từng lang thang
cùng lá vàng bay trên đường, suốt thời con gái. Trước mắt
tôi, lá reo chào đón người đồng điệu. Quanh tôi, lá lượn,
lá chao nghiêng như "cuộc đời buồn" của người thiếu nữ
qua tranh. Dưới chân tôi lá nở hoa vàng. Thương cho một mảnh
hồn hoa tàn tạ. Mùa thu lá vàng bay đẹp nhưng buồn. Ai đó,
đã có thời gian sống ở thành nội sẽ mãi không quên hình
ảnh "những cánh bay" trên đường đi học. Dịu dàng. Lung
linh dưới sương thu. Con gái Thành nội là hoa, là lá bốn
mùa. Trời thu, gió ôm hoa nắng trong tay thổi vào cánh hạc.
Cả một trời áo trắng điểm hoa vàng xôn xao. Nón nghiêng
che. Để rồi:
" Sao em biết anh nhìn
mà nghiêng nón ?
Trời mùa thu mây che có nắng
đâu ?
Nắng sẽ làm phai mái tóc
xanh màu
Sẽ làm khô làn môi em dịu
ướt
Còn tia tắng anh, có sao đâu
mà em cúi đầu từ khước?"
(Thơ Trần Quang Long)
Dễ thương chưa ! Ơi, "Cánh hạc
bay Thành nội".
Con gái Thành nội dễ thương
nhưng hay làm "điệu". Cái "điệu" hiền hiền nhưng "từng
bước, từng bước thầm" réo gọi hồn người ...
Mùa thu Thành nội. Mùa của
nhớ thương chất ngất. Mùa của mây trắng. Gió nhẹ. Nắng
buông lơi. Mùa của khói hương bay mênh mang nỗi niềm riêng.
Nỗi niềm ấy là một con đường dài quá khứ không bao giờ
quay lại để ta phải đếm nhịp thời gian đi tìm và gọi
mãi "Tiếng thu"...
Mùa đông. "Hạt mưa rơi nhuộm
tím bầu trời"... Tiếng hát của ca sĩ H.C trong một chiều
đông ở Huế ngày xưa đã làm cho tôi nao lòng mỗi khi nghĩ
về... "Mưa Huế buồn quá !". Một người bạn phương nam của
tôi bảo thế. "Ừ. Buồn chi lạ". Chị tròn mắt: "Sao lại
chi lạ ?". "Ừ. Rứa đó". Nói chung là buồn". Thành nội vào
đông. Buổi sáng. Mưa giăng khắp lối. Mưa nhỏ lệ nước
xuống hoàng cung, mưa phủ nhà vườn, mưa thả giọt sầu làm
mờ các ngõ nội thành. Mưa dẫn lối cho người Thành nội
dầm mưa tìm đến nhau ở những quán café dễ thương - café
Dung, café Tôn ... để cùng trải lòng qua tách café đắng.
Đây là một cái thú của người Thành nội khi nội thành
khoác áo vào mưa. Mưa rả rích. Mưa nổi bong bóng. Mưa xối
xả. Mưa ào ạt. Mưa cuồn cuộn như xé lòng. Mưa dầm dề
kéo dài ngày làm cho không gian mờ nhạt và thời gian như ngừng
lại. Buổi chiều màu khói hương. Trời lạnh. Mưa nhẹ bay.
Hoàng cung ngậm ngùi nhìn mưa trong chiếc áo rêu mờ long lanh.
Mưa gõ cửa thời gian. Hoàng cung như bừng dậy với những
mùa đông năm xưa... Ấm áp nhưng "lạnh lùng". Cây ơi ! cây
có nhớ những đêm trăng hè yên ả, cây lá nũng nịu đón
gió thu về ? Bình an. Cây ơi ! Cây có đang thay lá đợi chờ,
mong một mùa đông qua ?. Người ơi ! người có buồn khi trong
ta là sợi nhớ sợi thương đong đầy kỷ niệm ? Trời về
đêm. Mưa nặng hạt đưa hồn người vọng theo tiếng mưa
rơi. Mưa lách tách buồn tênh trên mái ngói. Mưa dòn dã như
pháo nổ trên mái tôle. Mưa ngừng giây lát rồi ào ào như
thác đổ. Mưa ... mưa ... mưa ... Mưa đông của Huế ! Mưa
lẫn trong gió. Gió dìu mưa đi khắp nội thành. Nhẹ nhưng
buốt người. Trời lạnh lắm, cái lạnh không dễ thương
chút nào nhưng là dấu ấn của những chiếc "lồng ấp" trong
tay bà, tay mẹ. Mong một chút ấm từ bàn tay đến ấm lòng.
Mùa đông uống hết những giọt sầu của ngườiThành nội
để trời đông giăng mắc một màu tím buồn ... mơ màng gọi
nắng xuân về ...
Thành nội,
Xuân đến trong môi
Hạ về trong mắt
Thu mang nỗi nhớ
Đông buồn lê thê ...
Tứ thời Thành nội. Cả một
thời hương sắc nội thành giờ trỗi dậy trong tôi như đã
hẹn muôn đời.
Bùi
Kim Chi